İsrailin 92 yaşlı keçmiş prezidenti Şimon Peres Kiyevdə ibrətamiz və motivasiyalı çıxışla yadda qalıb. Keçmiş prezidentin çıxışını təqdim edirik:
“Biz torpaq arzusundaydıq, ancaq əldə etdiyimiz torpaq arzu deyildi. Bu, Yaxın Şərqin mində bir hissəsi olan kiçik torpaq çəngəsi idi. Bu torpaq bizə elə də yaxşı yanaşmırdı. Orda bataqlıq, ağcaqanadlar, cənubda səhra, daşlıq var idi. Ağcaqanadlarla daşlar arasında seçim etməli idik. Burda iki göl var idi, bir ölü, biri də quruyurdu. Məşhur çay var idi – ancaq orda su yox idi. Yəni ümumiyyətlə su yox idi. Heç bir təbii ehtiyat da yox idi – nə qızıl, nə də neft. Onda deyirdilər ki, Yaxın Şərqdə iki cür dövlət var – neft ölkələri və müqəddəs ölkələr. Bizimki tam müqəddəs idi, çünki ümumiyyətlə heç nəyi yox idi.
Biz tənha idik. Nə din qardaşımız, nə dili bir bacımız, nə də tarixi qonşumuz var idi. Bütün bunlar Holokostdan sonra baş verirdi. Biz bura gəldik və nə edəcəyimizi bilmirdik. Doğurdan da bilmirdik.
İnsanlar məndən necə fəal qalmağın mümkünlüyünü soruşur. Bu çox sadədir. Zehninizdə nailiyyət və arzularınızı sayın. Əgər arzularınız nailiyyətlərinizdən çoxdursa, deməli hələ gəncsiniz.
Biz düşündük ki, təbiətin ən böyük neməti insandı. Torpaq xalqı deyil, insanlar torpağı zənginləşdirdi.
Biz hamımız alim olduq. İsraildəki hər fermer kənd təsərrüfatının susuz, torpaqsız necə inkişaf etdiyinə baxırdı. Biz onu inkişaf etdirdik. Bu dünyada xay-tekə əsaslanan ilk kənd təsərrüfatı inkişaf etdirməyə başladıq. Mən də onda kənd təsərrüfatı universitetinin tələbəsi idim, biz ağacları isti su ilə suvarıb, bu halda onların daha yaxşı bitəcəyini düşünürdük.
Təəccüblü olsa da, aydın oldu ki, təkcə torpağa deyil, xay-tekə əsaslanan kənd təsərrüfatı nəticə verir. Bu gün bizdə kifayət qədər su var. Suyu adətən tapırlar, onu əldə etmirlər. Biz isə onu əldə etməyə başladıq və uğur qazandıq. Suyu şirinləşdirdik, suya tələbatı çox olmayan tərəvəzlər tapırdıq, seleksiya ilə məşğul olurduq. əsl sirr budur: gələcək üçün nə tapdığınz deyil, nə istehsal etdiyiniz vacibdir.
Bizdə nə adamlar, nə silah var idi. Heç vaxt vuruşmamışdıq. Cəmi 450 min əhalimiz var idi, nə generallarımız, nə də hərbi təcrübəmiz var idi.
BMT İsrail dövləti yaratmaq qərarına gəldi, ancaq faktiki müharibə gedirdi. Biz ancaq iki şey edə bilərdik.
Birinci – insanlar mərd və cəsur olmalı idi. Onlar anlamalı idi ki, bizim qələbədən başqa seçimimiz yoxdur. Əgər bir dəfə uduzsaq, vəssalam.
İkinci – bizdə silah olmadığından onu istehsal etməyə başladıq. Ordunu inkişaf etdirmək üçün İT inkişaf etdirməli olduq. İsrailin İT sektoru orduya işləyirdi. Çünki düşmən əhatəsində tək idik.
Gənclərə deyirəm ki, sizdə düşüdüyünzdən də çox şeylər var. Tənbəl olmayın. Torpağın sizə verə biləcəyindən qat-qat artığına sahibsiniz. Sizə verilməyənləri istehsal edə bilərsiniz. Bu, hamı üçün dərsdir.
Bütün insanların potensialı eynidir. Ancaq hamı bir az tənbəldi. Nəyəsə nail olmaq üşün işləmək lazımdır. Heç nə göydən düşmür. Biz İsraildə çox işləmişik. Burda pis nə var? İnsanlar məzuniyyətə gedir – bu çox böyük vaxt itkisidir. 90 yaşım var, ancaq heç vaxt məzuniyyətdə olmamışam. Mənə deyirlər ki, “başın xarabdı? Bəs necə istirahət edirsən?” Mən isə işləməyə üstünlük verirəm. Bundan zöv alıram. Bədbin olmayın – bu da vaxt itkisidir.
Elmin ardınca getmək lazımdır. Elmin sərhəddi yoxdur. Keçmişin problemlərini həll etməyə çalışmayın, bilmirəm, bu ümumiyyətlə mümkündürmü? Keçmişin ümumiyyətlə heç bir rolu yoxdur. Sadəcə köhnə səhvləri təkrarlamamaq üçün onu öyrənin. Keçmişdə nə gələcək var, nə də ümid.
Biz çoxları təsəvvür etmədən çox yadda saxlamağa üstünlük verir – bu böyük səhvdir. Nəyi yadda saxlamaq istəyirsiniz? Yol verilən bütün səhvləri? Tarixə bel bağlamaq olmaz. Tarixçilər kralların, hakimiyyətdə olan digərlərin – ancaq lazım olanı deyirdilər.
İnsanlar nədənsə qorxur. Nəyin olacağını ancaq Allah bilir.
Bəzən məndən soruşurlar: geriyə baxdıqda ən böyük səhvləriniz hansılardı? Cavab verim: arzularımızın çox böyük olduğunu düşünürdük. Ancaq indi onların elə də böyük olmadığını anlayırıq. Böyük işlər barədə düşünün. Arzunuz nə qədər böyük olsa, nailiyyətiniz də bir o qədər böyük olacaq.
Gənc nəsil çox parlaqdı. Ancaq onların siyasətçilərə nifrət etməsi məni qəzəbləndirir. Deyirlər siyasət korrupsiyalaşıb. Əgər təmiz siyasət istəyirsinizsə, təmiz siyasət aparın.
Bunlar keçmişdən çıxardığım nəticələrdi.
İnsanlar məndən necə fəal qalmağı soruşur. Bu çox sadədir. Zehninizdə nailiyyətləriniz və arzularını sayın. Əgər arzularınız nailiyyətlərinizdən çoxdursa, deməli hələ gəncsiniz. Əskinədirsə – qocalmısınız”.