«Xolokosta görə məsuliyyət daşıyan Himler etdiklərinə görə vicdan əzabı çəkməyib»
Bir tərəfdən Henrix Himler yəhudilərin kütləvi qətlinin təşkilatçısı idi, digər tərəfdən, o öz həyat yoldaşı ilə “alçaq” məktublarla paylaşırdı. Welt am Sonntag nəşri bu məktubların bir hissəsini dərc edib. Tarixçilər bütün materialların həqiqi olduğunu deyir. Məktublar SS Reyxsfürerinin özünəməxsus həyatını təsvir edir.
“11 yaşlı qızın müharibə narahatçılığı”
1941-ci ilin iyunun 22-də 11 yaşlı Qudrun Himlerin atası Henrix Himlərə məktubunda yazdıqlarını öncəgörmə adlandırmaq olar. “Sovet Ittifaqına qarşı müharibəyə başlamağımız dəhşətlidir”, – deyə Vermaxtın hücumundan az sonra Himlerin qızı yazır. – “Rusiya nəhəng ölkədir! Əgər biz Rusiyanı işğal etsək, döyüş çox ağır olacaq”.
Onun həyat yoldaşı Marqarita ərinə məktubda bu barədə yazırdı: “Yenə də müharibə. Mən hiss edirdim. Gecəni elə pis yatmışam ki”. Öz növbəsində Himler xanımına yazır: “Soyuducuda bir banka kürü qalıb. Onu götür”. Bu vaxta təhlükəsizlik polisinin və konslagerlərin rəhbəri Reyxsfürer SS Himler SS və polislərdən ibarət dörd operativ qrup yaratmışdı. Onlar Milli-Sosial Alman Fəhlə Partiyasının düşmənlərini və yəhudiləri məhv etməli idi.
Bunlar Welt am Sonntag nəşrinin dərc etdiyi təxminən 700 məktubdan ikisidir. Onlar iki dövr ərzində: 1927 və 1933-cü illər, 1939 və 1945-ci illər arasında yazılıb. Məktublara ailəyə məxsus əşyalar da əlavə edilib: şəkillər, Marqaret Himlerin gündəliyi, partiya bileti, reseptlərin yazıldığı kitabça, oğulluqları Herhard fon Aenin əşyaları. Bu günə qədər bütün bu sənədlər Təl-Əvivdə seyfdə saxlanılır.
Şübhəsiz ki, məktubları Himler və həyat yoldaşı yazıb.
Welt am Sonntag nəşrinin baş redaktoru Can-Erik Peters Himler ailəsinin şəkil və məktublarının onun əlinə necə keçdiyini də izah edib. Məlum olub ki, israilli rejissor və Xolokostu yaşamış şəxsin nəvəsi olan Vanessa Lapa redaksiyaya müraciət edib. Müharibənin sonunda amerikalı əsgərlər bu materialları Himlerin evindəki seyfdən çıxarıb. On illərlə bu sənədlər Təl-Əvivdə Çayma Rozentel adlı birinin evində qalıb. 80-ci illərdə o bu sənədləri satmaq istəyib. Ancaq buna nail olmayıb. Çünki həmin dövrdə Hitlerin saxta gündəliyi ilə bağlı qalmaqal (1983-cü il) səngiməmişdi.
Yalnız 2007-ci ildə Lapa bu sənədləri “simvolik qiymətə” ala bilir. Indi onların əsasında Welt am Sonntag dəstəyi ilə rejissor sənədli filmin çəkilişinə başlayıb. Filmin adı “Saflıq” olacaq.
Ancaq indiyə qədər Rozentalın bu sənədləri necə əldə etdiyi məlum deyil. 1984-cü ildə məktub və şəkillər federal arxiv müdiri Yozef Henkenin əlinə düşür və o, sənədlərin orijinal olduğunu təsdiqləyir.
Alman tarixçi Mixael Vildt bu tapıntını unikal adlandırır. Çünki bu vaxta qədər baxdığı sənədlərin heç biri nə Hitler, nə Göbbels, nə Gerinq barədə heç bir məlumat vermirdi.
Məktubların böyük hissəsi nasist funksionerin həyatının son 12 ayını əhatə edir. Adətən reyxsfürer məktublara “Sənin Xayni” yaxud “Sizin atanız” imzasını qoyur.
Himlerin qohumu Katrinlə birgə Vildt SS rəhbəri barədə kitab yazıb. “Himler qaydasında olub. O qətiyyən vicdan əzabı çəkməyib”, – Himlerin 700 məktubunu təhvil edən alim bu nəticəyə gəlib. Empatiya hissinin yoxluğu gözə çarpır, ancaq həyat yoldaşına sevgisini büruzə verməyə çalışsa da, ona marağı olmayıb. Hər gün törətdiyi cinayətlər isə arxa plana keçir. Hər halda məktublardan belə nəticəyə gəlmək olur. Məsələn, 1941-ci ilin iyulun 7 tarixli məktubda yazır: “Bu gün çox şey baş verdi. Hətta SS üçün döyüşlər çox ağır idi”. Yaxud: “Osvensimə gedirəm. Öpürəm. Sənin Xayni”.
Vildt hesab edir ki, Himler məktublarda kütləvi qətllər barədə məlumat verməyi lazım bilməyib. Alman tarixçi işğal altında olan Şərqdə Himlerin bir gününü təsvir edir. Doğrudur, onun işinin bir hissəsi olan zorakılıq siyasəti məktubla xatırlanırdı. Himler bunu biabırçı hərəkət hesab etmirdi. Kitabın həmmüəlifi Katrin Himler hesab edir ki, onun qohumuna “ikili adam” kimi yanaşmaq olmaz – bir tərəfdən kütləvi qətllərin təşkilatçısı, digər tərəfdən qayğıkeş ər və ata. Bəzən səhvən bir çox nasistlərə şəxsiyyətin belə “bölünməsini” aid edirlər.
“Himler ailəsinin yəhudilərə patoloji nifrəti olub”
Artıq 1924-cü ilə aid məktublardan məlum olur ki, Himlerin yəhudilərə patoloji nifrəti olub. Onun həyat yoldaşı da antisemit olub. Məktubların təhlili də bunu təsdiqləyir.
Onların münasibətlərindəki dinamikada spekulyasiyanın olması da mümkündür. Welt-ə əsasən, yazışmada “pislik” öz rolunu oynayırdı. Marqaret Himler özünü “vəhşi”, “sərt” adlandıran əri haqqında yazırdı: “Mən xoşbəxtəm ki, belə yaxşı, eyni zamanda qəzəbli ərim var. O, onu sevən qəzəbli arvadını çox sevir”.
Himlerlər arasındakı münasibətdə qisas mövzusu da görünür. Doğrudur, bu daha çox pis mənada deyil, müəyyən parol kimi istifadə olunur. 1928-ci ilin yanvarın 9-da Münhendən gedən qatarda Himler yazır: “Bizim qisasımız gözəl olacaq. Mən uzun müddət davam edən qisas istəyirəm”. 1928-ci ilin aprelin 20-də yazdığı məktubda Marqaret deyir: “Yalnız qisas barədə düşünürəm”.
1938-ci ilin sonlarında Marqaret ərini onun katibəsi ilə bölməli olur. Himlerin 1942 və 1944-cü illərdə katibəsindən iki uşağı olur.
1943-cü ildə təhlükəsizlik polisinin rəhbəri olan Himler Xolokosta görə tam məsuliyyət daşıyırdı. Onun tabeçiliyində iki konslager var idi. 1945-ci ilin mayında müttəfiq qoşunları Berlinə girəndə Himler sianlı kalium ampulasını dişləyir və ölür. Onun həyat yoldaşı və qızı əvvəl Italiyada gizlənir. 1953-cü ildə nasizmin tərəfdarı olan Marqaretə hökm çıxarılır. Ancaq vəfatına qədər (1967-ci il) o, Münhendə rahat yaşayıb.
Fizzə
