Vəfa Quluzadə: «Ərdoğanın İrana səfəri Qərbə qarşı yönəlməyib»
Türkiyə Baş naziri Ərdoğanın İrana səfəri rəsmi Ankaranın Qərblə münasibətlərinin korlanmasının fonunda birmənalı qiymətləndirilmir. Bəzi media strukturları bu səfəri iki ölkə arasındakı “əlaqələrin yeni dövrü” adlandırıb. Ekspertlər hesab edir ki, Türkiyə Baş nazirinin səfəri onu göstərir ki, Ankara və Tehran münasibətləri inkişaf etməkdə əzmlidir. Səfəri geniş şərh edən İran xəbər telekanalı İRİNN deyib ki, iki ölkə iqtisadi əlaqələri inkişaf etdirməyə çalışır və iqtisadi əməkdaşlıq üzrə 5 saziş imzalayacaq.
Ərdoğanın İrana səfərinin Türkiyənin xarici işlər naziri Əhməd Davudoğlunun Qərbə sərt mesajlarından sonraya təsadüf etməsi isə birmənalı dəyərləndirilmir. Xatırladaq ki, Davudoğlu açıqlamasında bildirmişdi ki, İngiltərə, Fransa və başqa ölkələr son illər Türkiyənin güclənməsindən narahatlıq keçirir: «Son olaylarda xarici qüvvələrin təsiri var. Ancaq biz bu maneələri aşacağıq. Elə bir vəziyyət yaranıb ki, kimə etimad göstərəcəyimizi bilmirik. Biz ətrafa şübhə ilə baxmağa başlamışıq”.
Politoloq Vəfa Quluzadənin fikrincə, Türkiyə rəsmiləri Qərbə qarşı ittiham söyləyərkən öncə Qərbin nəyə görə hazırda bu cür mövqe nümayiş etdirməsinə diqqət yetirilməlidir: «Diqqət yetirilməlidir ki, nəyə görə hazırda Qərb Türkiyədə hansısa planlarını həyata keçirmək istəyir. Bu təhlil üçün çox önəmlidir. Türkiyədə hazırda hansı proseslər gedir, Qərb nədən narazıdır kimi suallara cavab verilməlidir? Qərb hazırda elə düşünür ki, Türkiyədə avtoritarizm təhlükəsi var. Bir zamanlar demokratiya istiqamətində inkişaf edən dövlət istiqamətini dəyişib». Türkiyənin İranla münasibətlərinin gücləndirilməsini Ankaranın Tehrandan Qərbə qarşı istifadə etməyə çalışması cəhdi kimi qiymətləndirməyin əleyhinə olan V.Quluzadə hesab edir ki, Ərdoğan və Gül təcrübəli siyasətçidirlər. V.Quluzadənin sözlərinə görə, öncə onu nəzərə almaq lazımdır ki, Türkiyənin Qərbə qarşı addımlar atmasına heç bir ehtiyac yoxdur. İkincisi isə İran bu məsələdə bir müttəfiq kimi o qədər də uğurlu seçim deyil: «Ərdoğanın İrana səfəri Qərbə qarşı yönəlməyib. İranın hazırda vəziyyəti əvvəlki illərlə müqayisədə daha yaxşıdır. İran Qərbin sərt embarqolarından çıxmaq ərəfəsindədir. Türkiyə də bu səpki də İranla əlverişli iqtisadi əlaqələr qurmaq istəyir. Amma nə Türkiyə İranın, nə də İran Türkiyənin siyasi rejimini qəbul edir. Sadəcə olaraq Türkiyənin İranın enerjisinə böyük ehtiyacı var. Sanksiyalar aradan qaldırılarsa Türkiyə ilə İran arasında əlverişli iqtisadi əməkdaşlıq qurula bilər. Ona görə mən İranla Türkiyənin yaxınlaşmasında Qərbə qarşı niyyət görmürəm. İkincisi belə bir müttəfiqlik də mümkün deyil».
Xəyal
