ARDNŞ işçiləri üçün 2014-cü il heç də asan keçməyəcək. Ekspertlər şirkətin ötən ilin sonlarından başlatdığı ixtisarı bu ildə daha geniş miqyasda tətbiq edəcəyi gözləyirlər. İqtisadçı ekspert Vüqar Bayramovun fikrincə, ARDNŞ yaxın illərdə 20 mindən artıq işçini ixtisara sala bilər. Bu barədə məlumat «AzVision.az» saytında yerləşdirilib. Ekspertin fikrincə, ARDNŞ-dəki ixtisarların həm iqtisadi, həm də sosial tərəfləri var. Məslənin iqtisadi tərəfi eyni zamanda bu ixtisarların əsas səbəbidir. Çünki şirkətdə ciddi ixtisarlara ehtiyac var və ARDNŞ bütün hallarda işçilərin sayını azaltmalıdır: «Bunun izahatı sadədir. ARDNŞ-in hazırda 66 min 200 işçisi var. Şirkət ildə 8.3 milyon ton xam neft və 6.9 milyard kub metr mavi qaz hasil edir. Üç min işçiyə malik olan BP, ABƏŞ daxil olan digər üzvlər ilə birlikdə ildə 35.1 milyon ton xam neft və 20.0 milyard kub metr mavi qaz çıxarır. Deməli, işçilərin sayı 20 dəfə az olan xarici şirkət ARDNŞ-ə nisbətən 4.2 dəfə çox neft, 2.9 dəfə çox mavi qaz hasil edir. Bu isə o deməkdir ki, ABƏŞ-də çalışan hər nəfər orta hesabla ildə 8.8 min ton neft, 5 milyon kub metr isə qaz istehsal edir».
Ekspert vurğulayıb ki, ikincisi, ARDNŞ-in sosial hətta tikinti yönümlü iri treslər və ya şöbələr saxlaması iqtisadi baxımdan doğru olmamaqla yanaşı, həmçinin vəsaitlərin səmərəli xərclənməsi imkanlarını və o cümlədən şəffaflığı azaldır. «Belə ki, Dövlət Neft Şirkəti nəinki məktəb, hətta birbaşa onun fəaliyyəti ilə bağlı olan hər hansı inşaat işini özü həyata keçirməməlidir», deyə ekspert vurğulayıb.
İxtisarı labüd edən başqa səbəb isə ARDNŞ-də çalışan işçilərin 21 600 nəfəri fəhlə kateqoriyasına daxil olmayan əməkdaşlardır. Yəni, Dövlət Neft Şirkətində fəhlə olmayanların sayı 20 mindən çoxdur. Bu isə neft hasilatının 73,0 faizini verən ABƏŞ-in bütün işçilərinin sayından 5 dəfə çoxdur. Deməli, ARDNŞ yalnız və daha çox fəhlələr ilə deyil, eləcə də “müdirlər” ilə də vidalaşmalıdır.
Mirvari Qəhrəmanlı: «ARDNŞ-də nəinki ixtisarlar aparılmalıdır, Azəriqaz, Azərikimya, qazma, təhlükəsizlik idarələri tərkibdən çıxarılmalıdır»
Mövzu ilə bağlı hüquq müdafiəçisi Mirvari Qəhrəmanlının da fikrini öyrəndik. M.Qəhrəmanlı da hesab edir ki, ARDNŞ-də mütləq ixtisarlar həyata keçirilməlidir. Artıq ARDNŞ-də ixtisarların olacağını ötən ildən proqnozlaşdırdıqlarını deyən M.Qəhrəmanlı vurğuladı ki, ixtisarlar hətta 20 min nəfərdən çox da ola bilər: «İxtisarların nə qədər işçini əhatə edəcəyi struktur dəyişikliyinə məruz qalacaq idarələrdəki işçilərin hansı qisminin işlə təmin olunacağından asılıdır. Amma artıq indidən demək olar ki, ARDNŞ-in imkanları nəzərə alınarsa, ixtisarlara məruz qalacaqların əksəriyyətinin işlə təmin olunmayacağını söyləmək olar. Vəziyyətin bu hala çatmasında ilk növbədə ARDNŞ özü günahkardır. Şirkət vaxtında bu qədər idarələri yaradarkən hasilatı nəzərə almadı. ARDNŞ-də nəinki ixtisarlar aparılmalıdır, Azəriqaz, Azərikimya, qazma, təhlükəsizlik idarələri tərkibdən çıxarılmalıdır».
Xəyal
