«Hakimiyyət Milli Şuranın dağılmağında, İbrahimbəyovun bu işdən uzaqlaşmağında maraqlıdır»
Milli Şuranın fəxri sədri Rüstəm Ibrahimbəyovun bu addan imtina etməsi təşkilatda yeni müzakirələrə səbəb olub. R.Ibrahimbəyov mətbuata açıqlamasında bu addımı Milli Şuranı qorumaq üçün atdığını bəyan edir. Amma elə R.Ibrahimbəyovun da verdiyi bəyanatdan hiss olunur ki, o, bu addımı Müsavat Partiyasının etirazlarına cavab olaraq atıb. Baş verənlərlə bağlı yaranan sualları Milli Şuranın üzvü, El Hərəkatının Məclisinin sədri Eldəniz Quliyevə ünvanladıq:
– Eldəniz bəy, Rüstəm Ibrahimbəyov bir müddət əvvəl mətbuata açıqlamasında fəxri sədrlikdən getməklə bağlı müzakirə etdikdən sonra qərar verə biləcəyini söyləmişdi. Rüstəm bəy bildirmişdi ki, Milli Şuranın qorunması naminə əgər mübarizə yoldaşları istefa verməli olduğunu söyləsələr o, bu qərarı qəbul etməyə hazırdır. Sizinlə belə bir müzakirə olubmu?
– Bəli, bu barədə bizim bir neçə dəfə müzakirələrimiz olub. Mən təkidlə Rüstəm bəydən xahiş etmişəm ki, Milli Şuradan tamamilə uzaqlaşmaq düzgün deyil. Bu məqam Rüstəm bəyin öz bəyanatında da var. Əgər o, həqiqətən də hesab edirsə ki, Milli Şurada hakimiyyətin maraqları ilə üst-üstə düşən və bu istiqamətdə fəaliyyət göstərən qurumlar var, o zaman buna qarşı mübarizə aparmaq lazımdır. Meydanı onlara da vermək düzgün deyil. Rüstəm bəy bununla razılaşmışdı. Amma son bəyanatı mənim üçün bir qədər gözlənilməz oldu. Bu bəyanatın verilməsinin də səbəbi var. Siyasilərin bir çoxu doymuş məhlul kimidir. Onlar haqqlarında deyilən tərifdən tutmuş təhqirə qədər hər bir sözü qəbul edirlər. Amma Rüstəm Ibrahimbəyov sənət adamıdır. Bu cür insanlar onlara qarşı sərgilənən mövqeyə həssas olurlar. Milli Şuranın son sessiyasından indiyə qədər bəzi siyasilər Rüstəm Ibrahimbəyova qarşı az qala hörmətsiz münasibət sərgilədilər. Rüstəm bəy sonda təngə gəldi. Əslində bu ağır bir yük idi və Rüstəm bəy ondan azad olaraq, dərin bir nəfəs aldı. Amma yenə də hesab edirəm ki, Milli Şuranın qalmasında, onun güclənməsində Rüstəm Ibrahimbəyov maraqlıdır.
“Rüstəm bəy reallıqları görərək istefa verdi”
– Müsavat Partiyasının Icra Aparatının rəhbəri Arif Hacılı Rüstəm Ibrahimbəyovun istefasına münasibət bildirərkən qeyd edib ki, o, reallıqları dərk edərək bu addımı atıb. Arif Hacılının fikrincə, Rüstəm Ibrahimbəyovun istefasının Müsavat Partiyası ilə heç bir əlaqəsi yoxdur…
– Bu istefanın Müsavat Partiyası ilə bağlılığı olmadığına dair deyilənləri mən həqiqətə uyğun hesab etmirəm. Rüstəm bəy istefasının səbəblərini bəyanatında açıq formada sərgiləyib. Arif Hacılı düzgün demir. Çünki bu proseslər hamının gözü önündə baş verib. Arif Hacılının Rüstəm Ibrahimbəyovun bəyanatı reallıqları dərk edərək verdiyinə dair söylədiklərinə gəlincə, reallıq ondan ibarətdir ki, Müsavat Milli Şuranı nəinki parçalamağı, bu təşkilatı süquta uğratmağa yönəlik addımlar atırdı. Bunu artıq heç kim gizlədə bilməz. Bunu Müsavat Partiyası edirdi. Rüstəm Ibrahimbəyov məhz bu reallıqları nəzərə alaraq addım atdı. Mən Müsavat rəhbərliyi ilə görüşümüz zamanı da fikirlərimi bildirmişəm. Rüstəm Ibrahimbəyov demokratik düşərgəni birləşdirmək üçün böyük əziyyət çəkdi. Amma bütün bunlar nəzərə alınmır. Rüstəm Ibrahimbəyovun üzərinə Tural Abbaslını, Səxavət Soltanlını yönəldiblər. Belə hallarla üzləşəndə adam həqiqətən də prosesdən iyrənir. Insanın özündə də bir məsuliyyət hissi olmalıdır ki, Rüstəm Ibrahimbəyova qarşı ifadələrinə diqqət yetirsin. Axı bu insan Milli Şuranın sədri olub. Müsavat bəyan edirdi ki, əgər Rüstəm Ibrahimbəyov təşkilatda fəxri sədr olarsa, onlar qurumu tərk edəcəklər. Yaxşı, artıq Rüstəm Ibrahimbəyov istefasın verdi. Bundan sonra nə olacaq?
– Elə yeri gəlmişkən, bir müddət əvvəl Müsavat Partiyasının Milli Şuradan gedə biləcəyi ilə bağlı məlumatlar yayılırdı. Səbəb kimi Rüstəm Ibrahimbəyovun təşkilatda fəxri sədrlik postunu tutması göstərilirdi. Sizcə, bundan sonra Müsavat Partiyasının Milli Şuranı tərk edəcəyi istiqamətində bəyanatları səngiyəcəkmi?
– Müsavat Partiyası əvvəl-axır Milli Şuranı tərk edəcək. Rüstəm Ibrahimbəyovun fəxri sədrlikdən istefasından sonra Müsavat Partiyası bir fasilə götürəcək. Burada da məqsəd o olacaq ki, Milli Şuranın parçalanmasının günahı Müsavata yazılmasın. Amma bu böyük səhvdir. Hazırda baş verənlərə qətiyyən bələdçi lazım deyil.
“Cəmil Həsənli artıq ağa-ağ, qaraya-qara deməlidir”
– Müsavat Partiyası qurumdan gedəcəyi təqdirdə, Rüstəm Ibrahimbəyova qarşı aparılan kampaniya üzündən Milli Şuradan bir qədər incik düşmüş qüvvələrin əvvəlki aktivliklərini geri qaytarması nə dərəcədə mümkündür?
– Bu çox qəliz sualdır. Müsavat Partiyası bir manipulyasiya etdi. Burada böyük məsuliyyət Cəmil Həsənlinin üzərinə düşür. Hörmətli professorumuz, Milli Şuranın sədri Cəmil Həsənli artıq ağa-ağ, qaraya-qara deməlidir. Cəmil Həsənli konkret deməlidir ki, kimlər Milli Şuraya zərbə vurur və onların məqsədi nədir? Hakimiyyət Milli Şuranın dağılmağında, Rüstəm Ibrahimbəyovun bu işdən uzaqlaşmağında maraqlıdır. Əgər Milli Şuranın daxilindəki partiyalar da bu fikrin daşıyıcılarıdırsa, biz nəyi araşdırmalıyıq? Bu deyilməsə, sabah yerdə qalan qüvvələrin birliyində də problem yaranacaq.
– “Yeni Müsavat” qəzetinin baş redaktoru Rauf Arifoğlu mətbuata açıqlamasında Milli Şuranın intriqa yuvası olduğunu bəyan edib…
– Milli Şura haqqında çox iradlar tutmaq olar. Amma “Milli Şura intriqa yuvasıdır” ifadəsi bu təşkilata heç yaraşmır. Əgər orada hər hansı intriqa varsa, o zaman bu intriqa hörmətli Rauf bəyin daha yaxın olduğu insanlar tərəfindən aparılır. Milli Şuranın sonuncu sessiyasını xatırladıram. Bu sessiyada Arif Hacılı ağzını açan kimi həm söz, həm də əlbəyaxa dava düşdü. Fikir ayrılığını qarşıdurmaya aparan kimsə varsa, onlar Rauf Arifoğluya yaxın partiyanın nümayəndələridir. Mən heç zaman AXCP, KXCP, ACP və ya EL Hərəkatının üzvlərinin qarşıdurmaya aparan addımlar atmasının, siyasi etikadan uzaq söz danışmasının şahidi olmamışam.
“Hakimiyyət zamandan geri qalıb”
– Qarabağ qazisi Zaur Həsənovun pozulan hüquqları bərpa olunmadığına görə özünü yandırması mətbuatın gündəmindədir. Hazırda hakimiyyət guya problemlə maraqlanırmış kimi bir qrup YAP-çını Zaur Həsənovun yanına göndərib. Amma hakimiyyətin Qarabağ qazilərinin problemlərinə etinasız yanaşması bir faktdır. O zaman hakimiyyətin hazırkı qeyri-səmimi yanaşmasını necə qiymətləndirmək olar?
– Əslində hakimiyyətin bu cür siyasətinin bir günahı da bizdədir. Biz çox zaman enerjimizi, vaxtımızı bir-birimizə sərf edirik. Bizim qarşımızda dayanan məqsəd və mübarizə apardığımız bir rejim var. Ona görə də müqavimət hissi azalan müxalifət qüvvələrinin fikri iqtidar tərəfindən acı təbəssümlə qarşılanır. Əsgər ölümü ilə bağlı keçirilən aksiyaları xatırlayın. Cəmiyyətdə böyük narazılıq var idi. Amma aksiyalar daha sonra dayansa da, əsgər ölümü dayanmadı. Hazırkı hakimiyyət repressiv, kriminal mahiyyətlidir. Hakimiyyət ictimai fikri nəzərə almadığından Qarabağ qazilərinə də başqa sosial kəsimlərə də bu cür münasibət bəslənilir.
– Seçkidən sonra hakimiyyət demokratik düşərgəyə qarşı təzyiqləri daha da artırıb. Hüquq müdafiəçisi Anar Məmmədlinin həbsi ciddi beynəlxalq etiraza səbəb oldu. Amma hakimiyyət beynəlxalq təşkilatlarla qarşıdurmasını davam etdirir. Bu siyasət hakimiyyətə nə vəd edir?
– Hazırkı hakimiyyətin mahiyyətində kriminal olduğundan xalqına həqarətlə baxır. Hakimiyyət elə düşünür ki, əzələ nümayiş etdirərək güclü ola bilər. Amma anlamır ki, hakimiyyətlərin güclülüyü repressiv aparatda, vətəndaşlarını dəyənəklə döyülməsində deyil. Hakimiyyət gərək effektiv bir qüvvə olsun. Hakimiyyət vətəndaş cəmiyyətini inkişafında maraqlı olan qüvvələrə dayaq durmalıdır. Azərbaycanda mətbuat, mülkiyyət, söz və mətbuat azadlığı qorunmur. Hakimiyyət daha çox “siyasi idmana” diqqət yetirir. Amma dünya prosesləri diqqətlə izləyir. Iqtidar anlamalıdır ki, demokratiya beynəlxalq hüquq normasıdır. Hakimiyyətin davranışları bilirsiniz nəyə bənzəyir, mənim evimin qarşısından keçən çayla bağlı mən nə istəsəm onu edə bilərəm. Belə davranış yolverilməzdir. Dünya birliyi artıq müəyyən demokratik tarazlığa nail olmaq istəyir. Amma Azərbaycan hakimiyyətinin öz davranış normaları var. Məhz bu hakimiyyətin məmurları bəyan edirdi ki, “demokratiyanı beşiyində boğmaq lazımdır”. Hakimiyyət düşünür ki, bu siyasətlə uzağa gedə bilər. “Demokratiyanı beşiyində boğan” hakimiyyətin övladı ola bilməz. Bu hakimiyyət sonsuzluğa və məhvə məhkumdur.
– Ölkə başçısı Ilham Əliyev növbəti dəfə məmurları hədələyən bəyanatlarla çıxış edib. Amma elə ötən bir neçə gün ərzisində biz növbəti məmur özbaşnalığının şahidi olmuşuq. Bu nəyin görsənişidir?
– Hakimiyyətin bu davranışları teatr tamaşasında məşqə bənzəyir. Ilham Əliyevin bəyanatlarına diqqət yetirin. O, özü deyir ki, “mən dəfələrlə xəbərdarlıq etmişəm”. Bu o deməkdir ki, hakimiyyət vətəndaşı sakitləşdirmək üçün bəyanat verir ki, ölkədə prosesləri nəzarətində saxlayır. Biz zəngin yeraltı, yerüstü sərvətli ölkədə yaşayırıq. Amma bizdə məmurlar qanadlı dəvəyə dönüb.
– Jurnalist, hüquq müdafiəçisi Pərviz Həşimli ilə bağlı ciddi qanun pozuntularına yol verilir. Pərviz Həşimlinin özünə və ailəsinə təzyiqlər davam edir. Baş verənləri necə qiymətləndirirsiniz?
– Pərviz Həşimliyə qarşı təzyiqlərin, onun başına torba keçirilməsinin, MTN-də işgəncə verilməsinin fonunda ortada konkret ittihamlar yoxdur. Azərbaycanda böhtanla həbslə artıq adi hala çevrilib. Bura inanclı kəsimin, Hilal Məmmədovun həbsini də aid etmək olar. Bu məhkəmələrdə də sübut yoxdur. Hakimiyyət gözəl bilir ki, onun ittihamlarına heç kim inanmayacaq. Bu üzdən görüntü yaradır. Biz hansı əsrdə yaşayırıq? Hakimiyyət elə bilir ki, vaxt irəli deyil, arxaya işləyir. Hakimiyyət 20-ci əsrin 30-cu illərində qalıb.
Xəyal
