Qarabağ qazisinin özünə qəsdinə görə Səttar Mehbalıyevə niyə medal vermədilər?
Özünü yandıran Qarabağ qazisi Zaur Həsənovun taleyi gündəmdədir. Artan ictimai qəzəbi, xüsusən bu günə elan edilən aksiyanı hakimiyyət dünən nəhayət, nəzərə almalı oldu. Gün onunla başladı ki, Prezident Administrasiyasının rəhbəri Əli Həsənov dövlət agentliyi “AzərTAC”a açıqlama verərək, Zaur Həsənovun dövlətin qayğısı ilə əhatə olunacağını bildirdi. Əli Həsənov onu da deyib ki, Ilham Əliyev Zaur Həsənovun özünü yandırmağa cəhd göstərməsi xəbərindən çox narahat olub və sarsılıb: “Cənab Prezident müharibə əlilinin müalicəsinin təmin olunması və ailəsinə hərtərəfli kömək göstərilməsilə bağlı aidiyyəti qurumlara lazımi tapşırıqlar vermişdir. Ümid edirik ki, Zaur Həsənov tezliklə sağalıb öz ailəsinin yanına qayıdacaq”.
Bu açıqlamadan dərhal sonra YAP-çı funksionerlər Siyavuş Novruzov və Mübariz Qurbanlı Zaur Həsənov yatan xəstəxanada göründü. M.Qurbanlı ora Ilham Əliyevin adından gəldiyini deyib, dövlət başçısının bu məsələni diqqətdə saxladığını bəyan edib.
Daha sonra məntiqi ardıcıllıqla Azərbaycan Həmkarlar Ittifaqı Konfederasiyasından açıqlama (AHIK) gəldi. Bir gün əvvəl Zaur Həsənovu “şantajçı” adlandıran konfederasiya dünən ona qarşı humanist mövqe tutmağa məcbur qalmışdı.
Konfederasiyanın sədri, deputat Səttar Mehbalıyev APA-ya bildirib ki, qərara əsasən, Z.Həsənovun ailəsinə övladları yetkinlik yaşına çatana qədər AHIK tərəfindən hər ay 1500 manat vəsait ödəniləcək. Bundan başqa, zərurət yaranacağı təqdirdə Z.Həsənovun xaricdə müalicəsini, ailə üzvlərinin işlə təminatını da konfederasiya öz üzərinə götürüb.
Z.Həsənovun sökülmüş obyektinə gəldikdə, S.Mehbalıyev bildirib ki, həmin işlə bağlı məhkəmə qərarı var, qərara müdaxilə edə bilməzlər. Lakin dəymiş zərərin konpenssiyası kimi Z.Həsənovun ailəsinə 100 min manat veriləcək. Dünən konfederasiyanın nümayəndələri Z.Həsənovun ailəsinə baş çəkib və həmin 100 min manatı ailəyə təhvil verib.
***
Bu məqamda bir haşiyə çıxmağa ehtiyac var. Iki gündür Qarabağ qazisinin özünü yandırmasına bais olan Səttar Mehbalıyevin özünün müdafiə çıxışlarını oxuyuram. Onun bir tutarqası var: məhkəmə qərarları!
Deyir ki, qazi haqsızdı, onun sökülən obyekti Həmkarlar Ittifaqına aiddir, bu, məhkəmədə də sübut olunub.
Iş burasındadır ki, Səttar Mehbalıyevin gətirdiyi bu özünümüdafiə dəlili onun əleyhinə olan ən ciddi faktdır.
Əfəndilər, bu ölkədə məhkəməmi var?
Bəli, məhkəmə binaları var. Bizim boğazımızdan kəsərək, külli miqdarda maaşla bəslənən hakimlər ordusu var. Ancaq kim bizim vətəndə bircə ədalətli məhkəmə, hakim göstərə bilər?
Hələ məhkəmədə çəkişən tərəflərdən biri dövlət məmuru, deputat, yapsevərdisə, məhkəmə məzlumun tərəfini saxlayarmı?
Ona görə də Səttar Mehbalıyevin göstərdiyi o qərarlar heç bir hüquqi gücü olmayan, böhtannamədir!
Bu ölkə, vətəndaşlar elə ona görə alışıb yanır ki, azad və ədalətli məhkəməsi yoxdu!
***
Zaur Həsənovun hüquqlarını müdafiə edən vəkil Züleyxa Salahova da “virtualaz.org”a açıqlamasında məlum məhkəmə qərarlarını ifşa edib. Vəkil deyib ki, Zaur Həsənovun 70 kvadratmetrlik ərazidə çayxana tikintisi üçün bələdiyyənin, Səbail Rayon Icra Hakimiyyətinin sərəncamı var: “Sözügedən çayxana Həmkarlar Təşkilatının balansında deyil, hətta 100 metr aralıda yerləşir. Məhkəmədə Zaurun uduzmasına Bakı Apelyasiya Məhkəməsinin hakimi Elmira Nağıyeva səbəb oldu”.
Züleyxa Salahova Səttar Mehbalıyevin hadisə ilə bağlı açıqlamasına da münasibət bildirib: “Səttar Mehbalıyev deyir ki, obyektin sökülməsi dövlət əhəmiyyətli işdir. Amma Mehbalıyevin rəhbərlik etdiyi təşkilat dövlət orqanı deyil”.
Qarabağ qazisi Firidun Məmmədov isə Bakı Apelyasiya Məhkəməsində işə baxan hakim Elmira Nağıyevanın Səttar Mehbalıyevin müavinlərindən birinin qardaşı qızı olduğunu deyib: “Bizə verilən məlumata görə, hakimin yaxın qohumu Səttar Mehbalıyevin sədrlik etdiyi təşkilatda çalışır. Biz bu məlumatı da araşdıracağıq”.
“Atamı həmin gün polislər ələ salıb qızışdırdılar…”
Zaur Həsənovun 13 yaşlı oğlu Ismayıl atasının özünü yandırmasının canlı şahidi olub. O, “virtualaz.org”un əməkdaşları ilə söhbətdə ailəsinin son iki ildə yaşadığı hadisələrlə bağlı şok faktlar açıqlayıb:
– Atam hər gün deyirdi ki, özümü yandıracam. Amma həmin gün bizə söz verdi. Dedi ki, qorxmayın, özümə heç nə etməyəcəm. Mən, qardaşım və bacım atamla birgə getdik. Balaca bacım isə evdə qaldı. Atam dedi ki, Səttar Mehbalıyevlə görüşəcəm. Oradakı polislər atamı içəri buraxmadılar. Atam da “əgər Səttar Mehbalıyev məni qəbul eləməsə, özümü yandıracam” dedi. Qapıdakı polislər isə dedilər ki, yandıra bilməzsən, yandır görək hələ. Yəni polislər atamı ələ saldılar, onu əsəbiləşdirdilər, qızışdırdılar. Atam da başından aşağı benzin tökdü, yandırdı. Atamın yanmasını Səttar elədi. Yaşayışımız çox pisdir, amma bizi başa düşən yoxdur (gözləri dolur).
– Ismayıl, bəs indi sizə kim baxır?
– Uşaqlar ana nənəmin yanında qaldılar. Anam atamın yanında qalır. Mən də atamı görməyə gəlmişəm. Onsuz da həmişə onunla qəbullara gedirdim. Atam əsəbiləşirdi deyə, tək buraxmırdıq. Biz Əli Həsənovun da qəbulunda olmuşduq.
– Əli Həsənov sizi qəbul elədi? Nə dedi?
– Bizi onun yanına buraxmırdılar. Sonra atamla onu izləməyə başladıq. Iki gün onu izlədik. Bir gün işə gəlmədi. Səhərisi gün tezdən 9-dan axşam 6-dək gözlədik. Işdən çıxanda yaxınlaşdıq. Atam dedi ki, Səttar Mehbalıyev mənim çayxanamı alıb, dolana bilmirəm. Əli müəllim də dedi ki, bu iş mənlik deyil. Atam ona da dedi ki, özümü yandıracam. Atam deyirdi ki, onlar (Səttar Mehbalıyevlə Əli Həsənov nəzərdə tutulur-red.) qohumdular. Sonra atam Prezident Aparatının qarşısında dayanırdı ki, kimsə bizi qəbul eləsin. Amma heç kim qulaq asmırdı. O qədər yerləri gəzdik ki…
– Bəs məktəbə getmirsən?
– Yox, bu il cəmi üç dəfə getmişəm. Bank evimizi əlimizdən alıb. 2011-ci ildə prezident Ilham Əliyev Lökbatanda əlillərin binasında bizə ev verdi. Atam çayxananı təmir etmək üçün evimizi girov qoyub bankdan pul götürdü. Bank da bizi evimizdən qovdu. Neçə aydır ki, babamgildə qalırıq. Hər şeyimiz də o evimizdə qalıb. Məni məktəbə göndərirdilər, mən də qaçıb işləməyə gedirdim.
– Harada işləyirdin?
– “Sədərək” bazarında. Qab satırdım, günə 5-10 manat qazanırdım, evə çörək alırdım. Anam işləmir, evdə 8 nəfər yaşayırıq. Babam fəhlə işləyir. Mən babamın işlədiyini görəndə pis olurdum. Axşam yeməyi az yeyirdim ki, səhər pul olmasa, yeməyimiz qurtarmasın. Atamın ayaqları ağrıyırdı. Bilirsiniz, Səttar atamı nə qədər söyüb, mən onunla gedəndə görmüşəm. Atam əsəbiləşəndə danışa bilmirdi. Xalalarımın, dayılarımın yanında deyirdi ki, özümü yandıracam. Bacılarımın biri 3-cü, o biri də 5-ci sinifdə oxuyur. Bacılarım, qardaşlarım dərsə gedirlər. Ailədə böyük uşaq mənəm. Indi hamı atamdan yazır, baxıram çox pis oluram (yenə kövrəlir). Atamın belə olmasını Səttar elədi. O dəfə atamı basmışdı maşına, aparmışdı.
– Kim?
– Səttar.
– Bunu kim danışıb?
– Atam, mən və qardaşım evə gedirdik çayxanadan. Məscidin yanında bir maşın saxladı, içindəkilərin üzündə maska vardı. Atamı maşına mindirib apardılar. Biz də çox qorxduq, avtobusa minib evə getdik. Sonra atam gəldi, dedi ki, məni narkotiklə, silahla tutdurmuşdular. Tapança ilə qorxudublar. Atamla kimsə danışırdı telefonda.
– Bu gün atanla görüşsən, ona nə deyəcəksən?
– Mən prezidentdən istəyirəm ki, Səttarı cəzalandırsın. Bizim çayxanamız olanda yaxşı dolanırdıq. Evə bazarlıq edirdik, amma sonra yeməyimiz azaldı. Prezident desin onlara ki, atamın çayxanasını versinlər, pensiyasını çoxaltsınlar. Mən məktəbə getmək istəyirəm, oxumaq istəyirəm…
***
Həkimlərin dediyinə görə, Qarabağ qazisinin vəziyyəti ağır olaraq qalır. Zaur Həsənova nə qədər kompensasiya verilsə də, o vurulan yaraların, övladlarının yaşadığı travmanın yanında heç nədir. Yəqin, bu heç kimdə şübhə doğurmaz. Təkcə onu nəzərə almaq kifayətdir ki, Zaur bu amansız hadisəni məktəbli övladlarının gözü önündə gerçəkləşdirib. Hadisənin videosunu izləyəndə onun yanmasından daha çox övladının “ata, ata” deyə fəryad çəkməsi ürəkləri parçalayır.
Lakin yenə də, maddi yardımın bu hökumətin caynağından qopması böyük hadisədir. Ürəkbulandıran məqam odur ki, hakimiyyət yenə də xoşagəlməz vərdişlərindən əl götürməyərək, fəlakət yaşayan adama ayrılan yardımla siyasi şou qurur, xəstənin qanından Ilham Əliyev üçün piar yaradır.
Artıq Zaurun atasının hökumətyönlü saytlarda “prezidentə təşəkkürləri” işıqlandırılır. Hansı ata ürəyinin hökmü ilə balası haqsızlığın qurbanı olarkən belə edər? Əlbəttə, onu buna vadar edənlər var.
Istisna deyil ki, Zaur Həsənov həyata qayıdandan sonra da onun zəif vəziyyətindən istifadə edib belə açıqlamalar alsınlar. Alsınlar, tarixi ki dəyişmək mümkün olmayacaq? Azı on məqalə var ki, Zaur Həsənov özünü yandırmamışdan əvvəl nalə çəkərək, dövlət başçısından xahiş etmişdi, məktublar yazmışdı, çarə istəmişdi, pozulan hüquqlarının bərpası üçün yalvarmışdı.
***
Bu yanma hadisəsindən yola çıxaraq, vacib bir xatırlatma edək. 2010-cu ilin elə dekabrı idi. Dekabrın 27-də – Aşura günü Culfa rayonunun Bənənyar kəndində dəhşətli hadisələr baş verdi. Dini mərasim zamanı polislər kəndə basqın edərək orada “Bənənyar müsibəti” törətdilər. Polis əməkdaşları 15 nəfər ağsaqqalı ağaca bağlayıb döydükdən sonra onları həbs ediblər. Qoca atası Kamal Əliyevin döyülüb təhqir olunmasına dözməyən kənd sakini Yunis Əliyev isə özünü yandırdı.
Həmin hadisə zamanı həbs olunan ağsaqqal cəbhəçi Rza Nuriyev işgənclərə məruz qaldı və həbsdən çıxandan az sonra vəfat etdi.
O zaman Ilham Əliyevin, hakimiyyət rəsmilərinin bu qanlı hadisəyə reaksiyası bilirsinizmi necə olmuşdu? Bənənyar hadisələrinin ajiotajı pik həddə çatanda Ilham Əliyev Vasif Talıbovu “Şöhrət” ordeni ilə təltif etmişdi.
Oxşar hadisəyə ikili münasibətdə xüsusi bir sirr yoxdur. Hər iki hadisənin motivi dövlət məmurlarının harınlığı, vətəndaşa saymazyana münasibətindən qaynaqlanır. Sadəcə, indi Səttar Mehbalıyevin təltif olunmamasının iki səbəbi var.
Bir: Hazırda Bənənyar faciəsi baş verəndən fərqli bir ictimai-siyasi vəziyyət hökm sürür. Ilham Əliyev və ətrafı başa düşür ki, ictimai qəzəb səfərbər olduğu təqdirdə həmin an hakimiyyəti dəyişmək gücündədir.
Iki: Səttar Mehbalıyevin “Şöhrət” ordeni var.
Natiq Güləhmədoğlu
