Azərbaycanda 1 milyon 700 min nəfər muzdla çalışan, başqa deyimlə əmək müqaviləsinə görə aylıq maaş alan işçi var. Belə işçilər arasında say çoxluğu təhsil sektoru əməkdaşlarına məxsusdur. Muzdla çalışanların təxminən beş nəfərindən biri bu sektorda fəaliyyət göstərir. Azərbaycanda özəlliklə qadınların məşğulluğu baxımından təhsil sektorunun böyük önəmi var. Maaş alan qadınların 36 faizi – təxminən hər üç qadından biri təhsil sektorunda çalışır.
Say olaraq ölkədə muzdla çalışanların ən böyük hissəsi təhsil sektorunda çalışsa da, əməkhaqqı baxımından bu üstünlük gözə çarpmır. Dövlət Statistika Komitəsinin (DSK) məlumatına görə, bu ilin əvvəlində Azərbaycanın təhsil sektorunda orta aylıq əməkhaqqı cəmi 526 manat olub.
Cədvəl: 2012 və 2022-ci ildə iqtisadi fəaliyyət növləri üzrə orta aylıq əməkhaqqı
İqtisadi fəaliyyət növləri | 2012 | 2022 | Artım |
Əhaliyə səhiyyə və sosial xidmətlərin göstərilməsi | 164 | 568 | 247% |
Daşınmaz əmlakla əlaqədar əməliyyatlar | 228 | 660 | 189% |
Mədənçıxarma sənayesi | 1180 | 3088 | 162% |
İstirahət, əyləncə və incəsənət sahəsində fəaliyyət | 211 | 536 | 154% |
Dövlət idarəetməsi və müdafiə; sosial təminat | 403 | 985 | 145% |
Su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı | 232 | 550 | 137% |
Kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıq | 196 | 457 | 133% |
Digər sahələrdə xidmətlərin göstərilməsi | 332 | 759 | 129% |
Nəqliyyat və anbar təsərrüfatı | 447 | 953 | 113% |
Peşə, elmi və texniki fəaliyyət | 600 | 1209 | 101% |
İnformasiya və rabitə | 577 | 1155 | 100% |
Emal sənayesi | 354 | 685 | 93% |
Maliyyə və sığorta fəaliyyəti | 1004 | 1938 | 93% |
Elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı | 413 | 770 | 86% |
Təhsil | 283 | 526 | 86% |
Tikinti | 519 | 888 | 71% |
Ticarət; nəqliyyat vasitələrinin təmiri | 335 | 537 | 60% |
Turistlərin yerləşdirilməsi və ictimai iaşə | 385 | 585 | 52% |
İnzibati və yardımçı xidmətlərin göstərilməsi | 535 | 432 | -19% |
İqtisadiyyat üzrə – cəmi | 364 | 732 | 101% |
Cədvəldən göründüyü kimi, 19 iqtisadi fəaliyyət növü arasında təhsil sektoru orta aylıq əməkhaqqına görə 17-cidir. Başqa sözlə, təhsil sektorundakı orta aylıq əməkhaqqı cəmi iki sektordan çoxdur, digər 16 istiqamətdənsə geri qalır. Hökumət rəsmiləri tez-tez təhsil sektorunda əməkhaqqı artımlarının digər sektorlarla müqayisədə yüksək olması ilə bağlı açıqlamalar verir. Di gəl, rəsmi rəqəmlər bu iddianın doğru olmadığını göstərir. Axı son 10 il ərzində təhsil sektorunda orta aylıq əməkhaqqı cəmi 86 faiz artıb. Bu göstərici ilə təhsil sektoru 19 iqtisadi fəaliyyət növü üzrə ən çox əməkhaqqı artımı qeydə alınan 15-ci fəaliyyət növüdür. Deməli, iqtisadi fəaliyyət növlərinin çoxunda əməkhaqqı artımı təhsil sektoruna nisbətdə daha yüksək olub. Hazırda təhsil sektorundakı orta aylıq əməkhaqqı ölkədəki minimum əməkhaqqını cəmi 1.7 dəfə qabaqlayır.
Azadlıq radiosu