Nemət Əliyev: «Azərbaycana valyuta gətirən sahələrin inkişafına xüsusi təkan verilməlidir»
Azərbaycanın tədiyyə balansında kəsir tarixi maksimumu yenidən vurdu. 2015-ci ilin IV rübündə 2 milyard 188 milyon dollar həcmində kəsir yaranıb. Mərkəzi Bankın məlumatına görə, 2015-ci il üzrə isə məcmu kəsir 11 329 milyon dollara çatıb. Qeyd edək ki, 2014-cü ilin tədiyyə balansı 4 milyard 194 milyon dollarlıq profisitlə yekunlaşıb.
Tədiyyə balansının cari hesabı son rübdə 463 milyon dollarlıq kəsirlə tamamlanıb. Bu bənddə əsas azalan parametrlərdən biri neft-qaz sektoru mallarının ixracı olub və IV rübdə 2 881 milyon dollar təşkil edib. Qeyd edək ki, bu göstərici 2012-ci ildən etibarən ən aşağı həddə enib.
Bəs, bu azalma Azərbaycan iqtisadiyyatı üçün nə vəd edir? Baş verən proseslər iqtisadiyyata necə təsir edə bilər?
Iqtisadçı Nemət Əliyev hesab edir ki, həqiqətən də iqtisadiyyatda vəziyyət çox gərgindir. N.Əliyevin sözlərinə görə, ümumi şəkildə cari əməliyyatlar balansı üzrə uzun müddətdən sonra 220 milyon kəsir yaranıb. Baxmayaraq xarici ticarət balansı üzrə 5.8 milyard manatlıq müsbət saldo əmələ gəlib. Amma xidmətlər balansı üzrə əmələ gəlmiş kəsir bütövlükdə həmin müsbət saldonu mənfiyə endirib: “Bu o deməkdir ki, Azərbaycanın ehtiyatları azalmağa istiqamət götürüb. Azərbaycanın həm də xarici ölkələrə göstərdiyi xidmətlərdən, mal satışından əldə etdiyi valyuta ehtiyatları əcnəbi ölkələrin Azərbaycanda göstərdiyi xidmətlərin, satdığı malların ümumi dəyərindən aşağı düşüb. Bu daha çox özünü xidmətlər balansı üzrə göstərib. Azərbaycanda əgər xidmətlər balansına diqqət edilərsə, o zaman məlum olur ki, xidmətlər balansı üzrə təxminən 4.2 milyard həcmində kəsir əmələ gəlib. Gəlirlər balansı üzrə isə təxminən 2 milyard dollar kəsir əmələ gəlib. Bu özünü tikinti sektorunda göstərir. Çox maraqlıdır ki, Azərbaycanda tikinti sektoruna uzun müddət milyardlarla vəsait yatırılıb. Ancaq bu gün məlum olur ki, heç demə bu qədər vəsait xərcləmiş tikinti şirkətləri Azərbaycana valyuta qazandırmaq imkanında deyillər”.
N.Əliyev onu da bildirdi ki, yaranmış vəziyyət Azərbaycan ehtiyatlarını 11.3 milyard dollar kəsirdə saxlayıb. N.Əliyevin sözlərinə görə, baş verənlər Azərbaycan hökuməti üçün ciddi bir siqnal olmalıdır: “Az müddət ərzində Azərbaycanın maliyyə aktivləri 11.3 milyard dollar azalıb. Bu, əlbəttə, Azərbaycan hökuməti üçün ciddi siqnal olmalıdır. Azərbaycana valyuta gətirən sahələrin inkişafına xüsusi təkan verilməlidir. Yalnız fərmanlar imzalamaqla, kağız üzərində yeni qurumların yaradılması ilə iş bitmir”.
Xəyal
