Əli Kərimli, Cəmil Həsənli, Rüstəm İbrahimbəyovla bir sırada durmağa cəsarəti çatmayanlar «konstruktiv»ləşməyə qərar verdilər
Uzun illərdən sonra nəhayət ki, real müxalifət qüvvələri Milli Şura çətiri altında bir araya gələ bildi. Bu birlik modeli cəmiyyətin müxtəlif təbəqələrini səfərbər etdi və müxalifətin yenidən güclənməsini şərtləndirdi. Uğurlu seçki kampaniyası, seçkidəki qələbə, kütləvi mitinqlər və s. bu kimi faktlar demokratik düşərgəyə yeni nəfəs gəldiyinin göstəricisi idi. Ancaq nəticə göstərdi ki, bu çətirin altında olan adamların hamısı “yağış”dan qorunmaq üçün bir araya gəlməyib.
Tükənmiş bəhanə axtarışında
Seçkilərdən sonra Milli Şuranın prezidentliyə vahid namizədi Cəmil Həsənlinin qələbəsinə heç kimin şübhəsi qalmadı. Hətta Müsavat başqanı Isa Qəmbər Cəmil Həsənliyə “cənab prezident” deyə xitab etdi. Ancaq fəsil dəyişməmiş Müsavatın mövqeyində dəyişmələr müşahidə olundu və əvvəlki xitablar yeniləri ilə əvəzlənməyə başladı. 100 illik partiya əvvəlcə Rüstəm Ibrahimbəyovun həmsdərliyinə etiraz etdi. Bir müddət sonra Müsavat istəyinə çatdı. Daha sonra Ibrahimbəyovun “fəxri sədr” titulu qəbuledilməz hesab olundu. Müsavat partiyası bu simvolik qiymətləndirməni düzgün hesab etmədi və buna görə qurumdan ayrılacaqlarının anonsunu verdi. Bu bəhanə də beşiyində boğuldu. Dostlarımız isə növbəti bəhanə axtarışına çıxdılar. Bu dəfə “Milli Şura missiyasını başa vurub” arqumenti “saman çöpü” rolunu oynadı. Ancaq bu arqument də Milli Şuranın bəyannaməsi ortaya çıxana qədər qüvvədə qaldı. Çünki bu bəyannamədə bildirilir ki, Milli Şuranın missiyası avtoritarizmdən demokratiyaya keçidi təmin etməkdir. Biz isə hələ ki, bu reallığı yaşamaq xoşbəxtliyinə sahib deyilik. Bir sözlə, bütün “siyasi” gedişlər, bəhanələr qurumu tərk etmək üçün əsasa çevrilə bilmədi. Nəhayət, Müsavat partiyası bəhanə axtara-axtara bəhanəsiz getməyə məcbur oldu.
Qaranlıqları aydınladan etiraf
Diqqətli oxucuların yadındadır ki, Müsavat icra aparatının rəhbəri Arif Hacılı bir neçə dəfə müəllif yazısı ilə çıxış edib, müsahibələr verib, Milli Şura haqqında xeyli “dastan”lar söyləyib. Arif Hacılı yazılarının birində etiraf edirdi ki, Müsavatı Milli Şuraya gətirən səbəb birlik sevgisi deyil, ictimai rəyin təzyiqidir. Eyni zamanda AXCP sədri Əli Kərimlinin birlik çağırışı və tanınımış ictimai-siyasi xadimlərin bu çağırışa dəstək verməsi Müsavatı fakt qarşısında qoyub. Mən bu etirafları səmimi qiymətləndirirəm və həqiqiliyinə şübhəm yoxdur. Hər kəs xatırlayır ki, hörmətli Arif Hacılı Milli Şura yaranan ərəfədə hökumət saytlarına açıqlama verib, bu birliyin təhlükəli olduğunu, müstəqilliyimizi təhdid etdiyini, Rusiya proyekti olduğunu bildirirdi. Bəs nə baş verdi ki, Arif Hacılı təhlükəli məkana təşrif buyurdu?
Görünür, “arifə bir işarə bəsdir” deyimi həqiqət imiş və yeni işarə yeni məkanın ünvanını göstərir. Müsavat partiyası həm də əyani şəkildə göstərdi ki, Milli Şuranı sevərək seçməyib.
Kinorejissorun siyasi uzaqgörənliyi
Qeyd etdiyimiz kimi Müsavat Milli Şuranı ictimai rəyin təzyiqi ilə seçib. Yeni birliyə böyük ümidlərin olması, qeyri-siyasi təşkilatların, gənclərin bu birliyə can atması, siyasi aktivliyin artması Müsavata başqa şans tanımırdı. Ona görə Müsavat bir neçə ay dözdü və passiv mərhələnin gəlişini gözlədi. Indiki şəraitdə ictimai təzyiqin zəifləməsi, gündəmin dəyişməsi fürsət kimi dyərləndirildi. Müsavat hesab etdi ki, artıq xalqla hesablaşmamaq, xalqın sifarişini başqa sifarişlərə dəyişmək olar. Ancaq siyasi təcrübəsi olmayan Rüstəm Ibrahimbəyov bu planı poza bildi. Görkəmli rejissor bir cənub şəhərində şimal küləyinin əsməsinin qarşısını aldı. Bəli, Rüstəm Ibrahimbəyov Müsavatın yuxarıda sadaladığımız bəhanələrini siyasi uzaqgörənliklə dəf etdi və zaman göstərdi ki, onun addımları düzgün imiş. Rüstəm Ibrahimbəyov dəqiq gediş edərək Müsavatı tərksilah etdi və döyüşdən məğlub ayrılmasına səbəb oldu. Beləliklə, 75 yaşlı kinorejissor, “100 yaşlı” siyasi partiyaya siyasət dərsi keçdi.
Bu ilk pozuculuq deyil
Hər zaman müxalifət daxilində olan intriqalardan, ziddiyyətlərdən yazmağı lazımsız bilmişəm. Çünki bu tendensiyanın cəmiyyətdə ruh düşgünlüyü yaratdığının fərqindəyəm. Ancaq ortada pozuculuq fəaliyyəti varsa, buna göz yummaq da cəmiyyətə xəyanətin başqa bir formasıdır. Indiki halda da Müsavatın addımı dəyərləndirilməlidir və bunun bir ilk olmadığı vurğulanmalıdır. Müsavat “Demkonqres”dən tutmuş, “Azadlıq” blokuna qədər çox birliklər dağıtmağa cəhd edib. Insafən də hər dəfə buna nail ola bilib. Və bütün bunlardan sonra suyun üzündə qalmağı da bacarıb. Ancaq indiki vəziyyət fərqlidir. Nə Müsavat 2003-cü ildəki gücdədir, nə də zaman 10 il əvvəlki temp ilə gedir. Artıq internet dövrüdür, insanlar istənilən fəaliyyətdən dərhal xəbər tuta bilir, yeni texnologiya hər kəsin əsl simasını göstərmək gücündədir. Yəni pozuculuğu xalqa yedizdirmək bu dəfə mümkün olmayacaq. Artıq “brak” ərzaqları orqanizm qəbul etmir.
Əli Kərimli təhlükəsi
“Yeni Müsavat” yazır ki, Əli Kərimlinin olduğu birlikdə qalmaq təhlükəlidir, perspektiv vəd etmir, risk əmsalı böyükdür, o radikaldır və s. Əslində bu fikirlərdə həqiqət payı yox deyildir. Həqiqətən də Əli Kərimlinin yanında olub, həm də mənfəət əldə etmək, Əli Kərimlinin yanında olub, həm də hakimiyyətin hədəfində olmamaq, Əli Kərimlinin yanında olub, həm də mandat almaq mümkün deyil. Bəli, bu ölkədə demokratik, ədalətli bir sistem yaranmayana qədər Əli Kərimlinin yanında olmaq kasıblıq, həbs, təqib, təzyiq vəd edir. Maraqlıdır, uzun illərdi real müxalifət adına iddia edənlər, Əli Kərimlinin yanında olmağın gerçəkliyini bilmirdilər? Qəzetin yazdığından məlum olur ki, Əli Kərimli günahkardır və onun günahı əqidəsinə sadiqlikdədir.
Görünür, Əli Kərimlinin prinsipiallığının “doza”sı ətrafdakı bəzi adamların hərarətini qaldırdı. Ona görə də Müsavat partiyası mübarizə ocağı olan Milli Şuranın deyil, “Yeni Müsavat”ın xəttini seçdi.
Ancaq bu “xətt”in bədəli ağır olacaq və bu xəttlə uğura doğru getmək mümkünsüzləşəcək.
Müsavat yalnız Milli Şuradan getmədi
Müsavat partiyası getmək qərarı verəndə partiya üzvləri hələ də həbsdə idi. Və bu adamlar Milli Şuradakı fəaliyyətin tərəfdarı idilər. Müsavat partiyası isə yalnız ikili oynayanların qərarını dəstəklədi. Eyni zamanda Müsavatın bu qərarına ölkənin tanınımış, nüfuz sahibi olan ictimai-siyasi xadimləri də etiraz etdi və arxadan vurulan zərbə kimi qiymətləndirdilər. Bir vaxtlar “Ilham Əliyev, Ramiz Mehdiyev, Eldar Mahmudov nə günə qalmsınız, kimlərin ümidinə qalmısınız” deyən hötmətli Isa bəyin Müsavatı, indi “Yeni Müsavat”ın ümidinə qalıb.
Məni ən çox təəsüfləndirən, təsirləndirən budur ki, Müsavat bu qərarı ilə yalnız Milli Şuradan deyil, həm də müxalifətdən getmiş oldu.
“Əyləc”i xarab olmuş avtomobilin isə, geriyə dönmək ehtimalı azdır.
Və sonda
Milli Şura yalnız Müsavatla qurulmamışdı və Müsavatın gedişi ilə də dağıla bilməz. Əksinə, bu qərar Müsavatın daxilində dağılmaları zəruri edəcək. Milli Şurada isə məntiqlə yanaşsaq böyük həmrəylik yaranacaq. Kənardan baxanlar üçün bu yazılanlar “gedənin arxasınca danışmaq” təsəvvürü yarada bilər. Ancaq unutmayaq ki, bu arxadan danışılanlar, həm də üzə deyilə bilən fikirlərdi.
Müxalifətin indiyə qədər ən böyük uğuru bu olub ki, hakimiyyət yalançı müxalifəti cəmiyyətə sırıya bilməyib. Çünki real müxalifətdən fərqli olaraq cib müxalifəti hakimiyyəti ifşa etmir, sadəcə “tənqid” edir. Əməldə yox, sözdə müxalifətçilik edənlərin, kimliyindən asılı olmayaraq, bundan sonra da cəmiyyətdən dəstək alması mümkünsüz görünür. Bu xalq indiyədək çox “konstruktiv”ləşmişləri hakimiyyətlə eyni rəfə yığıb…
İlham Hüseyn
