Hakimiyyətin Milli Demokratiya İnstitutunun nümayəndəsi Aleks Qriqoryevlə bağlı hansı planı olub?
Yanvarın 9-da Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində Nida Vətəndaş Hərəkatının üzvləri Rəşad Həsənov, Rəşadət Axundov, Zaur Qurbanlı, Üzeyir Məmmədli, Ilkin Rüstəmzadə, Şahin Novruzlu, Bəxtiyar Quliyev və Məmməd Əzizovun işi üzrə məhkəmə prosesi davam etdirilib.
“Burada göstərilən əməllərin heç birini törətməmişəm”
Dünənki prosesdə siyahı üzrə Zaur Qurbanlı ifadə verməli idi. Lakin o da digər nidaçılar kimi ifadə verməkdən imtina edib. Z.Qurbanlı bu addımını ittihamın mahiyyətinin ona aydın olmaması ilə əsaslandırıb. “Nida”çı bildirib ki, bu halda hansı cinayəti törədib-törətmədiyindən söhbət getdiyini də bilmir.
Ötən il aprelin 1-də həbs olunan Z.Qurbanlının elə həmin gün istintaqdakı dindirmə protokolu elan olundu. O göstərir ki, ittiham üzrə özünü təqsirli bilmir və siyasi sifariş əsasında həbs olunduğunu hesab edir: “Burda yazılanların hamısı böhtandır. Ona görə də ifadə verməkdən imtina edirəm”.
12 sentyabr tarixli ifadəsində də bir daha özünü təqsirli bilmədiyini, ittihamı əsassız və qanunsuz hesab etdiyini vurğulayır: “Burada göstərilən əməllərin heç birini törətməmişəm, mütəşəkkil dəstə üzvü olmamışam. Ümumiyyətlə, ”Nida”nın üzvləri heç bir cinayətkar qrupda birləşməyiblər. Tələb edirəm ki, mənə qarşı irəli sürülən ittihamla əlaqədar sübutlar təqdim olunsun, üzləşdirmələr keçirilsin. Bütün bu səbəblərdən də ifadə verməkdən imtina edirəm”.
Həmin dindirmədə müstəntiqin suallarını cavablandıran Z.Qurbanlı bildirib ki, ilk həbs olunan 3 “Nida”çının evindən tapdığı iddia olunan partlayıcı maddələr və narkotiki onların mənzillərinə xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşları qoyub.
“Biz dinc mübarizənin tərəfdarı olmuşuq”
Istintaq ifadələri elan olunandan sonra Z.Qurbanlı prokurorun suallarını cavablandırıb. O bildirib ki, təqsirləndirilən şəxslərdən Şahin Novruzlunu ümumiyyətlə, tanımayıb: “Mən Şahini tanımırdım. Təcridxanada bir gün təsadüfən görüş vaxtı vəkilim dedi ki, bax, ordakı oğlan Şahindir. Mən də yaxınlaşdım, salam verdim, tanımadı. Dedi ki, sən kimsən? Dedim ki, sənə ”Molotov” verən oğlan mənəm”.
Prokurorun razılaşdırılmamış aksiyalarda iştirakla bağlı sualına cavab verən Zaur Qurbanlı bildirib ki, ümumiyyətlə, qanunvericilikdə razılaşdırılmış, icazəli aksiya sözü yoxdur: “Qanuna görə, sadəcə müvafiq icra hakimiyyətinə xəbərdarlıq məktubu təqdim olunmalıdır ki, filan yerdə aksiya keçirəcəyik. Cavabdan asılı olmayaraq, həmin aksiya keçirilə bilər. Bu, bizim hüququmuzdur və sərbəst toplaşma azadlığı haqda qanunda nəzərdə tutulub və dövlət bu hüququ məhdudlaşdıra bilməz. Qanunla qadağan olunmayan istənilən yerdə aksiya keçirə bilərik. Ona görə deyirəm ki, 10 mart aksiyası tam qanuni olub. O ki qaldı, insanların niyə o aksiyaya gəlməsinə, 198 nəfəri həbs eləmişdilər, onlardn soruşa bilərdilər”.
2012-ci ilin dekabrından “Nida”nın Idarə Heyətindən istefa verdiyini deyən Z.Qurbanlının dediyinə görə, o vaxtdan təşkilatın sıravi üzvü olub: “Həmin aksiyada da mən təşkilatçı olmamışam. Ümumiyyətlə, həmin aksiyada əlimizdə şüarlar, plakatlar olmayıb. Amma buna baxmayaraq, aksiyada da cinayıətkar rejimin qeyri-bərabər qüvvələrini gördüm – rezin güllələrini, su vuran maşınlarını. Bu ölkədə problemlər, istibdad elə bir həddə çatıb ki, adi bir xırda problem üzündən milyonların küçələrə çıxması gözləniləndir və bu, baş verəcək. Həmin aksiyada hər kəs özünə cavabdeh idi. Mən də qanunun verdiyi hüququmdan istifadə edərək, ordudakı özbaşınalıqlara etriazımı bildirmişəm. O ki qaldı, həmin aksiyada Nidanın ”Molotov kokteyli”ndən istifadəyə hazırlaşmasına, sizi əmin edirəm ki, kimsə “Molotov” atmaq istəsəydi, əksinə, “Nida”çılar bu məsələdə hökuməti müdafiə edərdilər ki, qarışıqlıq olmamalıdır. Biz dinc mübarizənin tərəfdarı olmuşuq və mən bu uşaqlarla fəxr edirəm”.
“Atəşkəs olan dövlətin ordusundə hər il təxminən 100 hərbçi ölərmi?”
Prokurorun israrla, yenidən “razılaşdırılmamış aksiyada niyə iştirak etdin?” sualına bu dəfə yerindən Rəşadət Axundov replika ilə cavab verib: “Bu aksiyada Siyavuş Novruzov da iştirak edib”.
Zaura ünvanlanan növbəti sual “Nida”nın maliyyələşməsi ilə bağlı olub. O, suala belə cavab verib: “Nida” qrant almayıb. O vaxt biz bir jurnal çıxarırdıq. Hər dəfə çıxmasına 250 manat pul lazım olurdu. Ayın 1-2-sini gözləyirdim ki, işləyən uşaqlar maaşlarını alsınlar, onlardan pul toplayım, jurnalı çıxaraq. Mən nə bilim ki, həmin pulu adamlar mənə maaş kartından verirdi, ya qrantdan. Bəlkə oğurluq edib verirdi? Yeri gəlmişkən, hökumət bunu bilən kimi “Nida”nın Idarə Heyətini tam tərkibdə işlədikləri yerdən qovdular”.
Z.Qurbanlı hansı səbəbdən aksiyada iştirak etdiyi barədə sualı da ətraflı cavablandırdı: “Mən hərbi xidmətdə olmuşam, ordudakı biabırçı vəziyyəti bilirəm. Elə ordu ilə nəinki Qarabağı, heç bir kəndi də ala bilmərik. Atəşkəs olan dövlətin ordusundə hər il təxminən 100 hərbçi ölərmi? Orduda olanda gözümün qabağında əsgərlərin ləyaqətini alçaldırdılar, korrupsiya baş alıb gedirdi. Lazımi ərzaqla, hamamla təmin olunmurduq. Halbuki bütün bunlara pul ayrılırdı, amma çox böyük korrupsiya nəticəsində hamısı yeyilirdi. Azərbaycan silah alınmasına görə dünyada 3-cü yerdədir. Amma gedib ordakı silahlara baxsaz, hamısı 56-cı ilin silahıdır. Köhnə silahları rəngləyib, yeni silah kimi təqdim edirlər. Çünki silah alınması üçün ayrılan pulları yeyirlər. Və mən də bütün bunlara etiraz etmək məqsədilə sərbəst toplaşma azadlığımdan istifadə edib, aksiyaya çıxmışam”.
Z.Qurbanlı necə həbs olunması, eyni zamanda ailə üzvlərinə qarşı təzyiqlərdən də danışdı: “Küçədə gedəndə 2 nəfər qoluma girdi. Nə vəsiqələrini göstərdilər, nə özlərini təqdim etdilər. Amma MTN işçiləri idilər. Mən də müqavimət göstərmədim. Gətirdilər Ağır Cinayətlərə dair işlər üzrə istintaq idarəsinə. Mənim həbsimlə kifayətlənməyib, ailəmi də hədələyiblər. Qohumlarımın evinin qarşısında post patrol qoyublar. Anam müəllimədir, işlədiyi məktəbdə ona qarşı məhdudiyyətər tətbiq olunub. Repetitorluqla məşğul olmağa imkan vermirlər. Ailəmin maddi gəlirlərini azaltmaq üçün hər yoldan istifadə edirlər. Qohumlarımı məndən uzaqlaşdırmaqla imicimə zərbə vurmağa çalışırlar. Əslində Şahin, Məmməd, Bəxtiyar həbs olunandan sonra gözləyirdik ki, bizi də həbs edəcəklər. Ona görə yox ki, biz hansısa cinayət törətmişdik, ona görə ki, bu hakimiyyətin cinayətkar mahiyyətinə bələd idik. Bu səbəbdən də əvvəldən vəkillə müqavilə bağlamışdım”.
“MTN əməkdaşları ”Əlifba bayramı”nın diskini götürüblər”
Daha sonra ifadə vermək növbəsi Ilkin Rüstəmzadəyə çatdı. Lakin o da ittihamın mahiyyətinin ona aydın olmadığını, nə də təqsirləndirildiyini bilmədiyini deyərək, hazırkı mərhələdə ifadə verməkdən imtina edib.
Elan olunan ifadələrdən isə belə məlum olub ki, I.Rüstəmzadə “Nida”çıların arasında ən sonuncu həbs olunandır. O, 10 aprel və 16 may 2013-cü ildə şahid qismində dindirilib. Qeyd edək ki, “Əsgər ölümlərinə son” aksiyası ilə bağlı eventi (çağırış) Ilkin yaradıb. O, ifadələrində göstərib ki, bir neçə təşkilatın əsgər ölümlərinə etiraz məqsədilə Bakı şəhər Icra Hakimiyyətinə rəsmi müraciət etdiyini biləndən sonra event yaradıb. Eyni zamanda qeyd edib ki, mitinq dinc xarakter daşıyır. Bulvarda çəkilərək “Harlem Şeyk Baku” adı altında “Youtube”a yerləşdirilən videoya gəlincə, I.Rüstəmzadə bildirib ki, o da bir çoxları kimi həmin çəkilişi kənardan izləyib.
17 mayda isə Ilkin həbs olunub. Həmin tarixdə o, özünü təqsirli bilmədiyini deyərək, ifadə verməkdən imtina edib. Həmçinin 13 sentyabr tarixli dindirmədə də istintaqın qeyri-obyektivliyinə görə ifadə verməkdən imtina etdiyini deyib.
Ifadələrin elan olunması başa çatandan sonra prokurorun suallarını cavablandıran I.Rüstəmzadə bildirib ki, həbsindən xeyli müddət əvvəl MTN əməkdaşları onu izləyiblər. “Facebook”da mesaj qutusuna hədələyici mesajlar gəlib. Prokuror Ilkindən aksiyanın niyə məhz Fəvvarələr Meydanına təyin olunmasını soruşanda o, belə cavab verib: “Əvvəla, Fəvarələr Meydanında aksiya keeçirməyə heç bir qadağa yoxdur. Ikincisi, hakimiyyət ”Azadlıq” meydanını müxalifətin və xalqın üzünə bağladığına görə orda keçirmək qərarına gəldik. O ki qaldı, aksiyanın niyə keçirilməsinə, ABŞ Əfqanıstanda müharibə apardığı halda döyüşlərdə ölənlərin sayı Azərbaycanda atəşkəs dövründə ölənlərin sayından azdır. Azərbaycan ordusunda əsgər ölümləri azalmırdı. Axı bir əsgər uzunluğu təxminən 1 metr olan silahla başının arxasından necə vura bilərdi? Yeri gəlmişkən, onu da deyim ki, mən “Facebook” səhifəmdə belə bir status paylaşmışdım: aksiyada kim polislə qarşıdurmaya getsə, onu tutub, polisə təhvil verəcəyik. Bunu yazan adama aksiyada iğtişaş törətmək ittihamını necə vermək olar? MTN əməkdaşları mənim həbsimdən sonra evimizdə axtarış aparıb “Əlifba bayramı”nın diskini götürüblər. Biabırçılıqdır. MTN əməkdaşları məni diqqətlə izlədiklərindən bu qurumun generalları, hətta nazir özü də bilirdi ki, mənim fəaliyyətim şəffaf olub. Yoxsa bu uşaqlardan sonra məni həbs eləmək üçün 2 ay gözləməzdilər. Məni bu cür maddələrlə həbs eləmək müstəsna həyasızlıqdır”.
“Mitinq təşkil edəni əxlaqsızlıq adı ilə tutmağın özü ən böyük əxlaqsızlıqdır”
Prokuror Ilkinə yüksək tonda danışmasını irad tutanda R.Axundovun müdaxilə etməsi prosesdə qalmaqal yaratdı
R.Axundov: Adamları boş-boş şeylər yazıb, bura doldurmusuz, hələ bir utanmırsız, danışırsız da”.
Prokuror: Tərbiyəsizlik eləmə.
R.Axundov: Tərbiyəsiz özünsən.
Hakim C.Hüseynov müdaxilə edərək aranı sakitləşdirməyə çalışdı. R.Axundov: Sizlər bizim valideynlərimizdən də yaşda bəlkə böyüksünüz. Belə sərt polemikalar bizim özümüzə də xoş deyil. Amma fikir verirəm ki, prokuror məsələyə dəxli olmayan şeylərlə uşaqları təhqir eləməyə çalışır. Siz də qarşısını almırsınız.
I.Rüstəmzadə onu da bildirib ki, həbsini ehtimal etdiyinə görə həm media müsahibələrində, həm də sosial şəbəkədə məlumat yayaraq göstərib ki, heç bir iğtişaş hazırlamayıb, heç bir partlayıcı da əldə etməyib: “Əvvəlcə mənə bu ittihamları vermədilər. Ona görə müstəsna həyasızlıq edərək heykəllə bağlı xuliqanlıq ittihamını verdilər. Kürdəxanıda 4 ay bu ittihama görə məhbuslar tərəfindən təzyiqlərə məruz qalmışam. Halbuki birincisi, mənim heykəllə bağlı hadisəyə aidiyyatım yox idi. Ikincisi də, hətta bu əməldə cinayət tərkibi yoxdur. Üçüncüsü də mitinq təşkil edəni əxlaqsızlıq adı ilə tutmağın özü ən böyük əxlaqsızlıqdır”.
I.Rüstəmzadə sonda MDI-nın Azərbaycan nümayəndəliyindən Aleks Qriqoryevlə bağlı istintaqın “planı” barədə danışdı: “Məndən istintaqda tələb edirdilər ki, Aleks Qriqoryevlə bağlı iddia səsləndirim.
Məndən tələb edirdilər ki, guya Aleks Qriqoryev Üzeyir Məmmədliyə ölkədə homoseksuallığın təbliği üçün pul verib. Üzeyir də guya bu videonu çəkdirib. Mən də belə ifadə verməkdən imtina etdim”.
Proses ayın 15-də davam edəcək.
