Qadağanın payız sessiyası zamanı deputatların bir-birinin əvəzinə səs verməsinin səbəb olduğu ehtimal edilir
Milli Məclisin mətbuat katibi Akif Təvəkküloğu “Amerikanın səsi”nə bildirib ki, parlamentin binasına daxil olan bütün şəxslər yeni smartfon, android tipli mobil telefonlarını girişdə mühafizəçilərə təhvil verməlidir: “Bu, Milli Məclisə daxil olan hər kəsə aiddir. Burada vəzifə bölgüsü aparılmır. Deputatlardan tutmuş Milli Məclisə gələn qonaqlar və jurnalistlərin hamısı həmin modeldən olan bütün telefonları binaya daxil olarkən girişdə təhvil verməlidir. Təhlükəsizlik baxımından və standartlara uyğun olaraq bu avadanlıqların Milli Məclisə keçirilməsi qadağandır”.
Bəzi məlumatlara görə, Milli Məclisə smartfon və androidlərin keçirilməsinə qadağa parlamentin payız sessiyası zamanı plenar iclasda deputatların bir-birinin əvəzinə səs verməsi ilə bağlı fotoların mediada və sosial şəbəkələrdə yayılmasından sonraya təsadüf edir. Fotolarda bir sıra deputatların digərlərinin əvəzinə də səs verməsi əksini tapıb və bu, geniş diskussiyalara, tənqidlərə səbəb olub.
Rusiyadan da analoji addım
“Publika.Az”ın araşdırmasına görə, analoji addımı ötən ilin sonlarında Rusiya tərəfi də atıb. Belə ki, 2013-cü ilin dekabrında Rusiya Dövlət Duması deputatların xarici ölkələrin istehsalı olan “smartfonlar”dan istifadə etməsinə qadağa qoyacaq məsələni gündəmə gətirib və müvafiq qərar qəbul edilib. Hətta, Duma üzvlərinə yerli “YotaFonlar”dan istifadə etmək də tövsiyə olunur. Burada Rusiya qanunvericiləri və xüsusi xidmətlər orqanlarının nümayəndələri düşünürlər ki, xarici “smartfonlar”dan istifadə edən deputatların danışıqları və mobil telefonda olan məlumatlar xarici ölkələrin kəşfiyyat orqanlarına ötürülə bilər. “YotaFonlar” telefonunu istehsal edən “Rosteh” şirkəti bunun ilk nümunəsini baş nazir Dmitri Medvedevə hədiyyə edib. Rusiya Federasiya Şurası bu cür halların baş verməməsi üçün üç səviyyəli təhlükəsizlik tədbirləri tətbiq etməyi təklif edir. Birinci mərhələdə ancaq şifrə olunmuş rabitə istifadə olunmalı, sonradan yalnız sertifikatlaşdırılmış xidməti rabitə vasitələri tətbiq edilməlidir, sonda isə əməliyyat sistemində dəyişikliklər edilmiş istənilən mobil telefonlar istifadə oluna bilər.
Obamaya “iPhone” qadağası
Müasir telefon qadağası ilə bağlı qərarlar digər super güc dövləti sayılan ABŞ-da da mövcuddur. Hətta, məsələyə münasibət bildirən ABŞ prezidenti Barak Obama daha “Blackberry” markasından istifadədən imtina etdiyini də bəyan edib. ABŞ prezidenti bu imtinanın əsas səbəbi kimi təhlükəsizlik amilini önə çəkib: “Öz markalarımızdan istifadə etmək daha yaxşı olar. Çünki xarici markalı ”smartfon” telefonların servis və əməliyyat mərkəzləri xaricdə yerləşir. Bu isə bizim danışıqlarımızı asan şəkildə yaza bilər. Əsas məsələ isə odur ki, Birləşmiş Ştatların deputatları bu dövlətin ən yüksək pilləsini təmsil edir. Onu da qeyd edək ki, son zamanlar bir çox ölkələrin təhlükəsizlik orqanları tərəfindən xaricdə istehsal olunan smartfonlardan, xüsusilə “Apple” şirkətinin buraxdığı “iPhone” telefonlarından istifadə edənlərin məlumatlarının məxfiliyinin qorunması ilə bağlı narahatlıq bildirilib. Onların bildirdiyinə görə, həmin mobil telefonların istifadəçilərinin telefon danışıqları, məlumatları, yeni nəsil “iPhone” telefonların istifadəçilərinin barmaq izləri xarici kəşfiyyat orqanlarına ötürülür. Hətta, ABŞ Prezident Administrasiyasının təhlükəsizlik xidməti ölkə başçısı Barak Obamanın “iPhone” telefonundan istifadə etməsinə qadağa qoyub.
Ilham Ismayıl: “Bu tipli telefon sahiblərinə məxsus informasiyaları asanlıqla deşifrə etmək olur”
Təhlükəsizlik məsələləri üzrə ekspert Ilham Ismayılın fikrincə, tətbiq olunan qadağa təsadüfi deyil. I.Ismayıl vurğuladı ki, ABŞ kəşfiyyatçısı Edvard Snouden qalmaqalından sonra dünyaya məlum oldu ki, yeni tipli telefonların xarici kəşfiyyat orqanları tərəfindən izlənilməsi olduqca asandır: “Düşünürəm ki, sırf informasiya təhlükəsizliyi nəzərindən yeni tipli telefonları içəri buraxmırlar. Çünki yeni telefon sahiblərinə məxsus informasiyaları asanlıqla deşifrə etmək olur”.
Xəyal
