Nəsiman Yaqublu: «Bunu uğursuz addım hesab edirəm. Bu təklifə ciddi yanaşılmamalıdır»
Rusiyada Azərbaycan da daxil olmaqla postsovet ölkələri üçün vahid tarix dərsliyi hazırlanır. Modern.az saytı bildirir ki, bu barədə Federasiya Şurasının sədri Valentina Matviyenko Federsiya Şurası yanında yaradılmış Inteqrasiya Klubunun “ümumi tarixi köklər Avrasiya Ittifaqının yaradılması üçün faktor kimi” mövzusunda keçirilən iclas zamanı bəyan edib.
“Postsovet məkanı üçün vahid tarix dərsliyi yaxın zamanlarda yaradılacaq. Bu dərsliyin yaradılmasında məqsəd inteqrasiya prosesini möhkəmlətməkdir”- deyə Matvienko bildirib.
Bu zaman Avropa təcrübəsi nümunə kimi göstərilib. V.Matvienko qeyd edib ki, Almaniya, Fransa, Almaniya, Polşa ilə bağlı birgə tarix kitabı yazılıb. “Keçmişin işıqlandırılmasına ümumi baxış, əlbəttə, çətin məsələdir. Amma bununla bağlı Avropa təcrübəsi var”- deyə Matvienko vurğulayıb.
Federasiya Şurasının sədri təklif edib ki, MDB-nin yaradılması tarixi, keçmiş SSRI ərazisində inteqrasiya prosesləri və bu ölkələrdə yaşayan xalqların mədəni əlaqələrinin tarixi ilə bağlı bağlı birgə iş aparıla bilər.
Rusiyanın ümümi tarixi ilə bağlı dərsliyinin müəllifi, Elmlər Akademiyasının ümumi tarix Institunun direktoru Aleksandr Çubaryan MDB üçün vahid tarix dərsliyinin hazırlanması ilə bağlı prosesdə iştirak etməyə hazır olduğunu bəyan edib.
Ekspertlər bu təklifi birmənalı qarşılamayıblar. Belə təklif Azərbaycan üçün də keçərli deyil. Azərbaycan tarixinin prioritet xətti Rusiya baxışı ilə heç cür üst-üstə düşmür. Çağdaş siyasi tariximizdə Rusiyanın adı yalnız neqativ tonda olan hadisələrlə şərtlənir.
Tarixçi-alim Nəsiman Yaqublu hesab edir ki, tarixi yazmaq hər bir tarixçinin öz işidir. Ancaq tarix dərsliyini ayrı-ayrı ölkələrə tətbiq etmək düzgün deyil. Çünki əvvəla, MDB özünü doğrultmayan uğursuz bir birlikdir. Bu mənada bu birliyin tarixini yazmaq Avropa Şurasının, Avropa Birliyinin tarixini yazmaq kimidir: “Keçdiyi tarixi yazmaq hər xalqın öz borcudur. Amma bunu sistemli şəkildə yazdırıb ayrı-ayrı dövlətlərin tarixinə daxil etmək düzgün deyil. SSRI-nin də tarixi artıq mövcuddur”.
N.Yaqublunun sözlərinə görə, vahid SSRI tarixi inteqrasiya prosesinə heç bir halda təsir edə bilməz: “Ortaya sual çıxır ki, SSRI niyə dağıldı və onun bərpası üçün niyə heç bir xalq mübarizə aparmır. Deməli, bu ölkənin tarixi inteqrasiyaya heç bir kömək edə bilməz. Işğalçı rejimin tarixi də inteqrasiyaya kömək edə bilməz. SSRI işğalçı bir dövlət idi. Xalqların müstəqilliyini əlindən aldı. Belə bir dövlətin tarixi inteqrasiyaya xidmət edə bilməz. Ona görə də bunu uğursuz addım hesab edirəm. Bu təklifə ciddi yanaşılmamalıdır”.
Fizzə
