Azərbaycanda evlər dünyanın bir çox yerindən bahadır
Azərbaycanda, xüsusilə də paytaxt Bakıda mənzillərin qiyməti bir çox insanlar üçün əlçatmaz olaraq qalır. Son illər şəhərdə yüzlərlə yaşayış binası tikilsə də, oradan mənzil almaq bir çoxları üçün arzu olaraq qalmaqdadır. Buna səbəb isə şübhəsiz ki, qiymətlərin bahalığıdır. Paytaxtda ildə bir neçə dəfə mənzillərin qiymətində bahalaşma müşahidə olunur. 2013-cü ildə bu artım 30 faizə yaxın olub. Qiymət artımı həm təzə, həm də köhnə evlərə aiddir. Ümumiyyətlə ilin əvvəlindən hər ay 2-3 faiz bahalaşma müşahidə olunub.
Orta aylıq əmək haqqının 300 manatdan bir qədər artıq olduğu bir ölkədə əksər vətəndaşların mənzil sahibi olması mümkünsüz görünür. Hökumət təmsilçiləri bəzən qiymətlərin bahalığını əhalinin gəlirlərinin artması ilə izah etsə də, bunun belə olmadığı artıq heç kəsə bəllidir. Iqtidar təmsilçiləri Azərbaycanı dünyanın inkişaf etmiş ölkələri ilə müqayisə etməyi adət halına çevirib. Dəfələrlə qəzetimizdə inkişaf etmiş ölkələrlə Azərbaycanı müqayisə etmişik və istisnasız olaraq bütün hallarda nəticə ölkəmizin xeyrinə olmayıb. Ancaq bir məsələdə Azərbaycan bir çox inkişaf etmiş dövlətləri geridə qoya bilib. Bu da mənzillərin qiymətidir. Müqayisə göstərir ki, Bakıda mənzillərin qiymətləri Avropanın bir çox paytaxt və iri şəhərlərindən bahadır. Baxmayaraq ki, bu ölkələrdə vətəndaşların gəlirləri azərbaycanlıların gəlirindən xeyli artıqdır.
Müqayisə üçün kiçik araşdırma aparıb dünyanın bir çox şəhərlərində mənzillərin qiymətinə nəzər saldıq.
Əvvəla qeyd edək ki, son illər Bakıda inşa edilən yaşayış binaların əksəriyyətində avtomobil dayanacağı, gəzinti meydançası, yaşıllıq, binanın giriş-çıxışı, təchizatı və digər göstəriciləri adi sosial tələblərə cavab vermir. Paytaxda ən ucuz mənzillər bir kv. m. 900 manatdan, ən bahalı mənzillərdə isə 3000 manatdan ucuz deyil. Söhbət təmirsiz mənzillərdən gedir. Təmirin bir kv. m. isə 200 manatdan başlayır. Bakıda mənzillərin qiyməti son illər bir neçə dəfə artıb.
Bəs digər ölkələrdə bu sahədə vəziyyət necədir?
Berlinin mərkəzində 100 min avroya dəbdəbəli mənzil almaq olar
Bakıda mənzillərin qiyməti Çexiya paytaxtı Praqa ilə müqayisədə 40 faizə yaxın artıqdır.
Təbii ki, dünyanın böyük şəhərlərində bahalı mənzillər də az deyil. Məsələn, Monakoda, Londonda, Parisdə və Amsderdamda bir kv. m. 7-10 min avroya mənzillər almaq olar. Ancaq bu ölkələrdə minimum əmək haqqı təxminən 1500 avrodur.
Almaniyada ən bahalı şəhərlər Münhen, Köln, Ştutqart, Hamburq, Frankfurt, Düsseldorf və Berlin şəhərləridir. Bu şəhərlərdə 300-400 kv.m. sahəsi olan kamini, saunası, qızdırılan döşəməsi olan evi 400 min avroya almaq olar. Azərbaycan eyni şəraiti olan evi bu qiymətə bəlkə şəhərin ucqar yerlərindən almaq olar. Bina evlərinə gəldikdə, Avropada belə mənzillər şəxsi evlərdən ucuzdur. Almaniyanın iri şəhərlərinin prestijli rayonlarında mənzilin bir kv.m. 1500 avroyadır. Söhbət tam təmirli və zəruri avadanlıqla təmin edilmiş mənzildən gedir. Məsələn, şəhərin mərkəzində 100-150 min avroya hazır mənzil almaq olar.
Ancaq Berlində qiymətlər təəccüb doğuracaq qədər ucuzdur. Şəhərin mərkəzi rayonlarında iki otaqlı mənzili 60 min avroya almaq mümkündür. Paytaxtdan kənarda 55 kv. m. sahəsi olan mənzil hətta 18-25 min avroya təklif edilir.
Fransanın böyük şəhərlərində evlər 1000 avrodan təklif edilir
Fransada paytaxt Parislə yanaşı digər iri şəhərlərdə mənzilin bir kv.m. 1000-1500 avroya başa gəlir. Təbii ki, burda da kv. m. 3-5 min avroya olan evlərə də rast gəlmək olur. Ancaq bu zaman söhbət dəbdəbəli evlərdən gedir. Aralıq dənizinin sahilində iri apartamentlərin qiyməti 1 mln. avrodur. Dəbdəbəli villaya sahib olmaq istəyənlər isə 2 mln. avro xərcləməli olur. Strasburq şəhərində də mənzillərin bir kv. m. 1000 avrodur.
Şərqi Avropada mənzilin kv.m. 300 avrodu
Çexiyanın paytaxtı Praqada ən bahalı mənzilin bir kv. m. 1400 avrodur. Təkrar mənzil bazarında isə qiymətlər daha da ucuzdur. Burada bir kv. m. 800 avrodan yuxarı qalxmır. Çexiyada bir kv. m. 300-400 avro olan mənzillər də az deyil. Ölkənin cənubunda hətta 15 min dollara şəxsi evə sahib olmaq mümkündür.
Bolqarıstanda qiymətlər bir qədər də ucuzdur. Burada dəniz sahilində, baseyni, spa-mərkəzi, uşaq meydançası, mühafizə olan binalarda mənzilin kv.m. 1000-1500 dollardır. Bu ölkədə 40 min avroya mənzil sahibi olmaq mümkündür.
Ispaniyada da evlər Bakıdan ucuzdu
Ispaniyada mənzillərin orta qiyməti bir kv.m. görə 2 min avrodur. Ancaq daha ucuz qiymətə də mənzil almaq olar. Məsələn, 140 min 80 kv.m.-lik ev almaq mümkündür. Kataloniya və Madriddə qiymətlər bir qədər bahadır. Burada evlərin qiyməti 300 min avroya qədər qalxır. Ancaq söhbət 100 kv. m.-lik şəxsi evlərdən gedir. Digər şəhərlərdə mənzilin bir kv.m. 1500 avroya almaq mümkündür.
Avstraliyada on ildən bir ev dəyişmək adətdi
Dünyanın ən firavan ölkələrindən olan Avstraliyada hər on ildən bir ev dəyişmək adət halı alıb. Bu ölkədə 180 kv. m.-lik evin orta qiyməti 175 min dollardır. Sidney, Melburn, Kanberra kimi şəhərlərdə mebel, məişət texnikası və digər zəruri avadanlıqlarla təmin edilmiş 100 kv. m.-dən artıq sahəsi olan evi 100 min dollara almaq olur. Bina evlərindəki mənzillərdə isə bu qiymətə qaraj və sauna da daxildir. Avstraliyanın ən bahalı şəhəri Sidneydə isə belə mənzilin qiyməti 200 min dollardır. Okeanın sahilində 250 kv. m.-lik evi 340 min dollara almaq mümkündür. Yenə də söhbət tam təmirli, mebel və məişət texnikası ilə təmin eilən evdən gedir. Ümumiyyətlə, inkişaf etmiş ölkələrdə təmirsiz, yaxud yaşayış üçün yararsız hesab edilən mənzilə rast gəlmək olmur. Satışa çıxarılan bütün mənzillərdə həyat üçün zəruri olan bütün şərait və avadanlıq mövcuddur.
Dubayda da qiymətlər Bakıdan ucuzdur
Dünyanın ən varlı ölkələrində olan Birləşmiş Ərəb Əmirliyində bir neçə milyon dollarlıq mənzillərlə yanaşı bir kv.m.- 2 min dollara olan mənzillər də az deyil. Ancaq nəzərə almaq lazımdır ki, neftlə zəngin olan bu ölkədə əhalinin həyat səviyyəsi kifayət qədər yüksəkdir.
ABŞ-da qiymət 460 dollardan başlayır
ABŞ-da ştatlarda daşınmaz əmlakın qiymətində müəyyən fərq var. Məsələn, okeana mənzərəsi açılan hündürmərtəbəli binalarda mənzilin bir kv. m. 460 dollardır. Ən bahalı mənzillər isə Nyu-Yorkun Manhetten rayonundadır. Burada qiyməti 100 min dollardan bir mln. dollara qədər olan mənzillər almaq olar.
Ən ucuz evlər Türkiyədədir
Bu ölkədə daşınmaz əmlakın qiyməti digər Avropa dövlətlərindən xeyli ucuzdur. Mənzilin bir kv. m. 500 avrodan başlayır. Məsələn, 2 otaqlı tam təmirli, mətbəx mebeli, məişət texnikası olan mənzili cəmi 35 min avroya almaq mümkündür.
Belçikada 50 min avroya mənzil
Avropanın işgüzar mərkəzi hesab edilən Brüsseldə mənzilin bir kv.m. ən bahası 750 avro təşkil edir. Orta qiymət təxminən 500 avrodur. Bu qiymətə şəhərin mərkəzində bütün rahatlığı olan mənzilə sahib olmaq mümkündür. Belçikanın ərazisində 20 min avroya mənzil tam normal hesab edilir. 50 min avroya isə böyük evə sahib olmaq mümkündür. Elanlara baxdıqda 90-100 kv. m.-lik evlərin 65 min avroya satıldığını görmək olur.
Avropa kurortlarında ucuz mənzillər
Daşınmaz əmlak bazarında Avropanın cənubuna, xüsusilə Italiyanın cənubu, Ispaniya və Adiatik dənizin sahillərindəki evlərə tələbat daha çoxdur. Ancaq bu yerlərdə qiymətlər o qədər də baha deyil. Məsələn, dəniz sahilində 55-60 min avroya rahat ev əldə etmək olar.
Adriatik dənizin sahilində yerləşən digər ölkə, Çernoqoriyanın kurort şəhərlərində dənizə mənzərəsi açılan ev 35 min avroya təklif edilir. Çexiyanın kurort şəhərlərində isə belə mənzil 40 min avrodur.
Estoniyada şəxsi evi 26 min dollara almaq olar. Tallinin pristijli rayonunda isə 50 min avroya geniş mənzilə sahib olmaq mümkündür.
Avropa dövlətlərində kəndlərdə isə daha ucuz, hətta 5 min avroya ev sahib olmaq mümkündür.
Azərbaycanda bu qiymətə nə almaq olar? Brüsseldə, Berlində bütün şəraiti olan rahat, geniş mənzilin qiymətinə Bakıda mərkəzdən aralıda təmirsiz mənzil almaq olar. Özü də nəzərə alaq ki, yuxarıda sadalanan ölkələrin hər birində əhalinin gəlirləri və həyat səviyyəsi Azərbaycandan müqayisə olunmaq dərəcədə yüksəkdir. Bu ölkələrdə vətəndaşların gəliri onlara mənzil sahibi olmağa imkan verir. Azərbaycan fərqli olaraq. Bəlkə də son illər Bakıda tikilən binaların sayı Avropa ölkələrində tikilən binaların sayından da çoxdur. Ancaq bunun faydasını sadə vətəndaşlar hələ ki, görmür.
Fizzə
