Nabatəli Qulamoğlu: «Təhsildə dövlət monopoliyası hakim olaraq qaldıqca, nəyinsə düzələcəyini güman etmək olmaz»
Samir Əliyev: «Özəl ali məktəblər olduğu halda dövlət universitetlərində pullu ixtisasların olması doğru deyil»
Ali məktəblərə qəbul imtahanlarının başlanması ilə ölkədəki təhsil problemləri bir daha gündəmə gəlir. Daha doğrusu, ödənişli təhsilin imkansız ailələrdən olan abituriyentlər üçün problem yaratması məsələsi yenidən aktuallaşır. Hər il ödənişli ixtisaslara qəbul olan yüzlərlə, minlərlə gənc pulsuzluq ucbatından ali təhsil almaq imkanından məhrum olur. Ölkənin günü-gündən inkişaf etdiyini, gənclərə yönəlik siyasəti olduğunu iddia edən hakimiyyət 1000-1500 gəncin təhsil haqqını ödəmək probemini necə həll edə bilər?
Təhsil eksperti Nabatəli Qulamoğlu Azərbaycanda normal əmək bazarı olmadığını, bunun da bir sıra problemlərə yol açdığını deyir. Normal əmək bazarı olacağı təqdirdə pullu təhsil almaq istəyən şəxs bunu edər.
Qruplarda bu il də keçid ballarının aşağı salındığını xatırladan ekspert gələcək müəllimlərin 150 balla müsabiqəyə qatılmasını da acınacaqlı hal kimi qiymətləndirdi: “Ölkənin təhsilinə dövlətin verdiyi qiymət budur. Heç bir ölkədə 150 bal toplayan müəllim olmur. Problemin həlli yolu təhsilin liberallaşmasından keçir. Özəl təhsilə meydan verilməlidir. Nə qədər ki, təhsildə dövlət monopoliyası hakim olaraq qalır, nəyinsə düzələcəyinə güman etmək olmaz. Xırda kosmetik əməliyyatlar aparmaqla bunları həll etmək mümkün deyil. Təhsildə islahatlar lazımdır”.
Ekspertin sözlərinə görə, özəl və bələdiyyət sektoruna tam azadlıq verilməlidir ki, aralarında rəqabət başlasın. Yalnız bundan sonra nəyəsə nail olmaq mümkündür.
Iqtisadçı-ekspert Samir Əliyev artıq donor ölkəyə çevrilən Azərbaycanın ödənişli ixtisaslara qəbul olunan şəxslərin təhsil haqqını ödəmək imkanında olduğunu deyir. Azərbaycan ölkəyə gələn böyük pulları insan kapitalına çevirmək istəyirsə, bu halda təhsil gücləndirilməlidir.
Ekspertin sözlərinə görə, özəl ali məktəblər olduğu halda dövlət universitetlərində pullu ixtisasların olmasını doğru hesab etmir. Çünki pullu təhsillə pulsuz təhsil arasında keyfiyyət fərqi yoxdur. Büdcə isə pullu təhsilin ləğv olunmasına imkan verir: “Pullu ixtisasların sayı artır. Daha prestijli ixtiaslar pullu olur, tələb olunmayanlar ixtisaslar isə pulsuzdur. Bunu aradan qaldırmaq olar. Dövlətin buna imkanı çatır. Ali Neft Məktəti və digər bu tip ali məktəblər yaradılır. Ancaq əslində ali məktəblərin sayını azaldıb ixtisasları sistemləşdirmək olardı. Bu da problemin aradan qalxmasına yardım edər”.
Fizzə
